MV “Bắc Bling” của Hòa Minzy đã mang đến hiệu ứng truyền thông tích cực, truyền tải năng lượng mới mẻ cho các điểm đến di sản ở tỉnh Bắc Ninh trong thời gian qua. Ở MV ngoài sức hút của các điểm đến mang đậm tính lịch sự và nét văn hóa kinh Bắc bao đời, món ăn được rapper Tuấn Cry thưởng thức cũng nhận không ít sự quan tâm, thắc mắc của khán giả, đó là món gì?
Theo tìm hiểu, món ăn này có tên đậu gù trứ danh của tỉnh Bắc Ninh, làng nghề Trà Lâm (xã Trí Quả, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) là nơi ra đời của món ăn này, có tuổi nghề truyền thống hơn 300 năm. Tương truyền, năm 1640, Thiền sư Chuyết Chuyết đi từ chùa Phật Tích sang chùa Bút Tháp đã truyền nghề làm đậu cho bà con Trà Lâm. Từ đó đến nay, nghề làm đậu được dân làng kế tục từ đời này qua đời khác.
Theo Cổng thông tin điện tử tỉnh Bắc Ninh, sở dĩ có tên gọi đậu gù là bởi trước đây, người địa phương phải thực hiện quá trình ép đậu 2 lần với khuôn nén thô sơ. Khi chồng 2 tầng đậu nhỏ vào để nén thành bìa đậu to thường không đủ, tạo ra bìa đậu có hình dáng hơi méo (gù).
Sau này, người ta chế tạo được những khuôn to, có thể nén được cả bìa đậu có trọng lượng từ 500-600 gram, vừa cầm chắc tay vừa cho ra được bìa đậu có lớp vỏ màu vàng óng.Tuy vậy, cái tên đậu gù vẫn gắn bó cho đến tận ngày nay và trở thành đặc sản trứ danh của làng Trà Lâm, được đông đảo thực khách trong và ngoài địa phương yêu thích.
Sản phẩm đậu phụ Trà Lâm làm đến đâu tiêu thụ hết đến đó và chủ yếu theo đơn đặt hàng từ khắp các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Đặc biệt, sản phẩm đậu phụ Trà Lâm còn được bán ra thị trường một số tỉnh, thành phố như: Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên.
Trước kia, đậu phụ Trà Lâm chỉ đơn thuần được làm theo phương pháp thủ công thô sơ, không hiệu quả. Bắt đầu từ năm 2010, nhờ ứng dụng máy móc vào sản xuất, sản lượng và chất lượng đậu phụ Trà Lâm tăng lên, giúp thu nhập của người dân địa phương cao và ổn định hơn. Nhiều hộ làm đậu giàu lên trông thấy, đời sống, kinh tế ngày càng được nâng cao.
Bí quyết để có bìa đậu thơm, ngon, mềm mịn, đồng thời đảm bảo yếu tố an toàn vệ sinh thực phẩm, ngoài việc chọn lựa được những hạt đỗ chất lượng tốt, thì quá trình ngâm, xay, vắt, đun ở nhiệt độ và thời gian thích hợp cũng là những công đoạn cực kỳ quan trọng, quyết định đến chất lượng của bìa đậu.
Vì không sử dụng các chất phụ gia, chất bảo quản nên đậu phụ sau khi rời khuôn nếu muốn giữ nguyên được hương vị, cũng như đảm bảo an toàn sức khỏe cho người dùng sau 5 tiếng, đậu phải được bảo quản ở nhiệt độ phù hợp nếu không sẽ lên men và bị chua, không thể sử dụng.
Cách ăn để cảm nhận đúng nhất, ngon nhất của đậu phụ Trà Lâm được người dân dịa phương gợi ý là chiên giòn, ăn kèm với rau kinh giới chấm cùng chút mắm tôm cho dậy mùi. Ngoài ra, người dùng cũng có thể ăn tươi (đậu sống) kèm với nước chấm pha tỏi hoặc mắm tôm kèm chanh ớt, để cảm nhận được vị béo, bùi của đậu.
