Những ngày gần đây, mạng xã hội trở nên xôn xao khi hàng loạt các tài khoản với tên của nhiều thương hiệu gà rán nổi tiếng thay phiên nhau "cợt nhã", thu hút nhiều sự chú ý và thích thú của người dùng mạng xã hội và vô tình khiến cho làn sóng "ăn gà rán" nhộp nhịp trở lại. Gà rán không chỉ là món ăn, mà còn là một phần của văn hóa ẩm thực hiện đại, gắn liền với những cuộc hẹn bạn bè, gia đình hay những buổi “chữa cháy” khi quá bận rộn để nấu ăn.
Từ bếp quê Scotland, Tây Phi đến Mỹ
Ít ai ngờ món ăn giòn tan, thơm lừng này lại có một hành trình lịch sử phong phú, bắt nguồn từ nhiều nền văn hóa khác nhau.
Theo sử liệu, người Scotland mang kỹ thuật chiên gà trong mỡ mà không ướp gia vị đến Mỹ. Cùng thời gian, người Tây Phi mang theo nghệ thuật ướp gia vị đậm đà. Khi những người nhập cư Scotland và những người châu Phi bị bắt làm nô lệ gặp nhau tại miền Nam Hoa Kỳ, hai truyền thống này hòa quyện, tạo nên món gà rán miền Nam đặc trưng.
Trong thời kỳ chế độ nô lệ, người châu Phi thường được phép nuôi gà và họ đã biến những con gà bình dị thành món ăn ngon nhờ kỹ thuật chiên giòn và ướp gia vị khéo léo. Sau khi chế độ nô lệ bị bãi bỏ, gà rán tiếp tục lan tỏa, trở thành món ăn phổ biến trong các bữa tiệc và dịp sum họp gia đình.
Khi gà rán trở thành “ông hoàng” đồ ăn nhanh
Bước ngoặt lớn đến từ Harland Sanders, người sáng lập KFC. Năm 1939, Sanders hoàn thiện công thức gà rán với 11 loại gia vị bí mật và bắt đầu bán tại quán ăn ở Kentucky. Với chiến lược nhượng quyền khôn ngoan, KFC nhanh chóng phủ sóng toàn cầu, đưa gà rán trở thành món ăn quen thuộc với hàng triệu người.
Sau KFC, hàng loạt thương hiệu khác như Jollibee, Popeyes, Texas Chicken gia nhập “đường đua gà rán,” tạo ra sự đa dạng và sôi động trên thị trường. Các thương hiệu này không chỉ cạnh tranh bằng hương vị mà còn bằng trải nghiệm, dịch vụ và cả sức lan tỏa trên mạng xã hội.
Các phiên bản gà rán ở các quốc gia
Hàn Quốc: Gà rán Hàn Quốc (Korean Fried Chicken) nổi bật với lớp vỏ giòn rụm, mỏng nhẹ, thường phủ sốt cay ngọt hoặc tỏi mật ong. Ra đời sau Chiến tranh Triều Tiên, món ăn này nhanh chóng trở thành “bạn đồng hành” của bia trong văn hóa “chimaek.”
Nhật Bản: Karaage – kiểu gà rán Nhật Bản – sử dụng thịt đùi cắt nhỏ, ướp gừng, tỏi, nước tương, áo bột khoai tây rồi chiên giòn. Thường ăn kèm chanh, mayonnaise, karaage phổ biến từ quán nhậu, hộp cơm bento đến tiệc gia đình.
Mỹ: Ngoài kiểu truyền thống, Nashville hot chicken nổi tiếng với lớp ớt cay đỏ rực, thấm đẫm vị bơ, ớt bột. Ở New Orleans, Popeyes mang đến phong cách Cajun đậm đà, cay nồng đặc trưng miền Nam nước Mỹ.
Philippines: Jollibee chinh phục thực khách bằng lớp vỏ giòn dày, vị ngọt nhẹ đặc trưng, kết hợp với nước sốt gravy béo ngậy. Thành công của Jollibee vượt ngoài biên giới Philippines, lan ra Mỹ, châu Á, cả Việt Nam.
Việt Nam: Lotteria, Five Star cùng các quán gà nội địa nhanh chóng đưa ra biến thể gà rán hợp khẩu vị Việt như gà sốt cay, gà phô mai, gà giòn không cay. Trên mạng xã hội, các trào lưu review, “đọ gà” liên tục tạo cơn sốt, nhất là trong giới trẻ.
Ngày nay, từ quán ăn nhanh quốc tế đến quầy xe nhỏ ven đường, gà rán hiện diện ở khắp nơi. Món ăn này không chỉ thỏa mãn khẩu vị mà còn phản ánh sự giao thoa văn hóa, tinh thần sáng tạo của ẩm thực toàn cầu. Lần tới khi cắn một miếng gà giòn tan, hãy nhớ rằng đằng sau nó là câu chuyện dài hàng thế kỷ, vượt qua biên giới, sắc tộc và thời gian.
