Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ, diễn ra từ ngày 16 đến 18/9, là một sự kiện tôn vinh văn hóa biển và tín ngưỡng thờ cá Ông – một loài cá voi linh thiêng đối với ngư dân. Đây là dịp để người dân cầu bình an, thuận lợi cho những chuyến ra khơi. Lễ hội đã tồn tại suốt 111 năm và vinh dự được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia trong 11 năm qua. Điều này không chỉ minh chứng cho giá trị lịch sử mà còn khẳng định tầm quan trọng của lễ hội trong đời sống tinh thần của người dân địa phương.
Năm nay, lễ hội có những điều chỉnh quan trọng, được rút gọn về cả quy mô và thời lượng nhằm phù hợp với hoàn cảnh, đồng thời lồng ghép các hoạt động gây quỹ hỗ trợ đồng bào bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3. Tuy có sự thay đổi, lễ hội vẫn duy trì những giá trị cốt lõi và nét đẹp truyền thống đã tồn tại suốt hơn một thế kỷ.
Dù quy mô lễ hội bị thu nhỏ, nhiều nghi thức và hoạt động tâm linh truyền thống vẫn được duy trì, như lễ thượng đại kỳ, lễ cúng tiền hiền hậu hiền bạn cũ lái xưa, lễ đưa Nghinh và rước Nghinh trên biển và lễ mừng công ngư dân Cần Giờ. Đây là những phần quan trọng mang tính nghi lễ, thể hiện sự tôn kính đối với cá Ông – vị thần hộ mệnh của ngư dân, giúp họ vượt qua những thử thách và nguy hiểm trên biển cả.
Điểm nhấn của lễ hội là lễ rước Nghinh trên biển, khi ngư dân cùng thuyền bè trang trí cờ hoa rực rỡ diễu hành ra khơi để đón cá Ông về đất liền. Đây là một cảnh tượng độc đáo và thể hiện đậm nét văn hóa biển miền Nam, thu hút nhiều người tham dự và chiêm ngưỡng.
Năm nay nhiều hoạt động văn hóa, vui chơi giải trí quen thuộc như đờn ca tài tử, biểu diễn lân - sư - rồng, trò chơi dân gian, hội thi trang trí, diễu hành xe hoa đã bị cắt giảm để phù hợp với tình hình xã hội hiện tại. Bên cạnh đó ban tổ chức đã lồng ghép một hoạt động đầy nhân văn vào lễ hội năm nay: quỹ hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3. Đây là một điểm nhấn quan trọng, thể hiện tinh thần đoàn kết và lòng nhân ái của người dân Cần Giờ cũng như TP. Hồ Chí Minh nói chung.
Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ năm 2024 là một dịp để người dân nhìn lại những giá trị truyền thống và văn hóa của mình. Dù có những thay đổi về mặt tổ chức, lễ hội vẫn giữ được tinh thần cốt lõi, vừa bảo tồn được di sản, vừa hướng tới những giá trị nhân đạo cao cả. Sự linh hoạt trong việc tổ chức và điều chỉnh quy mô không chỉ thể hiện tính ứng biến của cộng đồng mà còn góp phần làm phong phú thêm ý nghĩa của lễ hội năm nay.
