Là một tỉnh nổi tiếng với những làng nghề truyền thống, Bắc Giang tự hào sở hữu một viên ngọc quý - làng Thổ Hà. Tọa lạc tại xã Vân Hà, huyện Việt Yên, làng Thổ Hà không chỉ nổi tiếng với không gian đầy hoài niệm "cây đa, bến nước, sân đình" tồn tại hàng trăm năm mà còn ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng du khách bởi nghề làm bánh đa truyền thống.
Thổ Hà được biết đến từ thế kỷ 14 như một trung tâm sản xuất gốm sứ lớn của miền Bắc Việt Nam. Tuy nhiên, từ những năm 1970, khi nghề gốm dần phai nhạt, người dân Thổ Hà đã chuyển hướng sang làm bánh đa và đã tạo nên một thương hiệu đặc sắc. Nghề làm bánh đa trở thành nguồn sống chính của nhiều gia đình, đồng thời giữ gìn và phát triển bản sắc văn hóa độc đáo của làng.
Quy trình làm bánh đa tại Thổ Hà vô cùng công phu và tỉ mỉ. Bánh đa ở đây có hai loại chính là bánh đa nem và bánh đa nướng. Để làm ra những chiếc bánh đa thơm ngon, người thợ phải trải qua nhiều công đoạn như chọn nguyên liệu, xay bột, tráng bánh và phơi bánh. Mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự khéo léo và tinh tế. Điều đặc biệt là bánh đa Thổ Hà được làm từ gạo ngon của vùng đồng bằng Bắc Bộ, không sử dụng chất bảo quản, đảm bảo an toàn cho người dùng.
Bánh đa Thổ Hà không chỉ nổi tiếng bởi quy trình làm bánh công phu mà còn bởi hương vị đặc trưng thơm ngon khó cưỡng. Bánh đa dừa nướng của Thổ Hà giòn tan, mang hương vị thơm phức của dừa, vừng và lạc. Khi cắn một miếng bánh, bạn sẽ cảm nhận được sự hòa quyện hoàn hảo của các nguyên liệu tự nhiên, tạo nên một hương vị đặc biệt, khó quên. Chính sự tinh tế trong việc lựa chọn và kết hợp nguyên liệu đã làm nên danh tiếng của bánh đa dừa nướng Thổ Hà.
Bên cạnh đó, bánh đa nem Thổ Hà cũng chiếm được cảm tình của nhiều người. Bánh có độ dày vừa phải, dẻo và dễ cuốn, đặc biệt khi ngâm nước vẫn dai mà không bị vỡ nát. Đặc tính này giúp bánh đa nem Thổ Hà trở thành lựa chọn hàng đầu cho các món cuốn truyền thống, từ nem rán đến nem cuốn tươi.
Du khách đến Thổ Hà không chỉ để thưởng thức những chiếc bánh đa giòn tan mà còn để tìm hiểu về quy trình làm bánh và cuộc sống của người dân nơi đây. Bạn có thể tham gia vào quá trình làm bánh, từ việc tráng bánh đến phơi bánh dưới nắng. Điều này không chỉ mang lại trải nghiệm thú vị mà còn giúp bạn hiểu sâu hơn về văn hóa và con người nơi đây.
Bên cạnh bánh đa, Thổ Hà còn có nhiều món ăn truyền thống hấp dẫn như bún chả, bánh cuốn và chè lam. Đặc biệt, bánh đa nem Thổ Hà thường được dùng để cuốn nem, là món ăn không thể thiếu trong các bữa tiệc gia đình và các dịp lễ tết.
Làng Thổ Hà còn nổi bật còn với kiến trúc cổ kính, với những ngôi nhà cổ từ thế kỷ 17-18, những con ngõ nhỏ lát gạch đỏ rêu phong, những bức tường phủ rêu xanh mướt. Đi dạo quanh làng, bạn sẽ cảm nhận được không khí thanh bình, tĩnh lặng, khác xa với sự ồn ào, náo nhiệt của cuộc sống đô thị. Ngôi đình làng Thổ Hà, một trong những công trình kiến trúc cổ đặc sắc, cũng là điểm đến không thể bỏ qua.
Sau chặng đường đến thăm làng và ghi dấu bằng những thước phim đầy hoài niệm, nhiếp ảnh gia Kim Hưng chia sẻ: “Từ bé thì mình đã được nghe kể rằng Thổ Hà là làng nghề làm bánh đa nem nổi tiếng. Đến khi lớn lên mình cũng có dịp được xem một vài bức ảnh về làng Thổ Hà. Mình đã lên kế hoạch đi khám phá ngôi làng này và ghi chép lại cuộc sống nơi đây bằng những tấm hình tự tay mình chụp.
Có một điều rất đặc biệt mình nhận thấy nếu đứng gần các phên bánh và lắng nghe, chúng ta sẽ thấy những tiếng lục bục phát ra khi bánh co lại vì nước bốc hơi khỏi bánh. Đây là âm thanh mình thấy rất đặc biệt vì nó làm những phên bánh này trở nên có tính "động" hơn rất nhiều
Con người nơi đây cũng khiến mình thấy rất ấn tượng. Mọi người từ trẻ em, đến người lớn đều rất dễ gần, dễ bắt chuyện. Điều này cũng giúp ích cho mình rất nhiều trong việc tìm hiểu sâu hơn về văn hóa và có những bức ảnh ở khoảng cách gần hơn”.
Làng nghề làm bánh đa Thổ Hà không chỉ là niềm tự hào của Bắc Giang mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích văn hóa truyền thống và ẩm thực địa phương. Hãy một lần ghé thăm Thổ Hà để trải nghiệm và cảm nhận sự mộc mạc, chân chất của con người và cảnh vật nơi đây, đồng thời thưởng thức những chiếc bánh đa thơm ngon đậm đà hương vị truyền thống.
