Dưới tán nắng nhẹ của đầu mùa mưa, hơn 120 người có mặt từ sớm tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên – Văn hóa Đồng Nai. Họ đến từ nhiều nơi, thuộc nhiều độ tuổi khác nhau – có những bạn sinh viên lần đầu đến rừng, có những gia đình mang theo con nhỏ, có cả các đại diện doanh nghiệp đi cùng đồng nghiệp. Mục tiêu chung: trồng rừng.
Khu vực trồng nằm sâu trong vùng lõi rừng, nơi đất bị thoái hóa và cây cối nghèo nàn do tác động của thời tiết, khai thác và biến đổi khí hậu kéo dài. Để đến nơi, đoàn người phải đi bộ hơn 15 phút từ điểm tập kết, băng qua những lối mòn trơn trượt vì cơn mưa đêm trước. Trên tay mỗi người là một hoặc vài cây con – những loài cây bản địa như Gõ mật, Sao đen, Bằng lăng nước, Lim xẹt… được lựa chọn vì khả năng sinh trưởng tốt và giá trị sinh thái cao.
Chia thành từng nhóm nhỏ, mọi người bắt đầu công việc từ lúc 8 giờ sáng. Có nhóm chuyên đào hố, nhóm vận chuyển cây, nhóm vun đất và tưới nước. Một số tình nguyện viên có kinh nghiệm hướng dẫn kỹ thuật trồng: cách đặt cây thẳng, ép đất vừa đủ, không làm gãy rễ. Bùn đất bám đầy tay áo, giày dép, nhưng không ai phàn nàn. Trái lại, không khí hào hứng lan tỏa như một chất xúc tác vô hình – bởi cảm giác được tự tay gieo trồng điều gì đó lớn lao hơn chính mình.
Ở một góc khác, Á hậu Đào Hiền – Á hậu 1 Miss World Vietnam 2023 – cũng lặng lẽ trồng cây cùng đoàn. Cô không xuất hiện như một “người nổi tiếng”, mà như một thành viên bình thường trong hành trình này. “Trồng cây Gõ mật đầu tiên trong đời khiến tôi cảm thấy gắn bó đặc biệt. Tôi hiểu rằng nếu không hành động bây giờ, thiên nhiên sẽ không kịp hồi phục nữa,” cô chia sẻ sau buổi trồng.
Đến gần trưa, hơn 450 cây đã được trồng xong, phủ dọc các sườn đồi thấp. Nhìn lại những luống cây mới cắm cọc đánh dấu, ai cũng bất ngờ vì diện tích được phủ xanh chỉ sau vài giờ đồng lòng làm việc. Nhưng điều đọng lại không chỉ là số lượng cây trồng được, mà là những câu chuyện được nghe và những điều mắt thấy tai nghe về cánh rừng này.
Theo chia sẻ từ các cán bộ bảo tồn, khu rừng Đồng Nai này từng là nơi sinh sống của khoảng 20–25 cá thể voi châu Á hoang dã – một trong những quần thể cuối cùng còn tồn tại ở Việt Nam. Tuy nhiên, do nguồn thức ăn ngày càng khan hiếm, voi đã nhiều lần ra khu vực dân cư kiếm ăn và bị giết hại. Năm 2010, 7 cá thể voi đã bị đầu độc trong vòng vài tháng. Dù hiện nay đã có hàng rào điện tử dài 50km ngăn voi vượt rừng, nhưng vấn đề gốc rễ vẫn là thiếu rừng giàu thức ăn. Việc trồng rừng hôm nay, vì thế, là hành động nhằm khôi phục lại sinh cảnh vốn có cho voi và các loài hoang dã khác.
Bên cạnh vai trò sinh học, rừng đầu nguồn ở đây còn giữ nhiệm vụ quan trọng: điều tiết nước cho hàng triệu người dân ở TP.HCM và các tỉnh Đông Nam Bộ. Trong bối cảnh khí hậu ngày càng cực đoan, lũ lụt và hạn hán khó lường, thì mỗi cánh rừng hồi sinh là một “lá chắn tự nhiên” giảm nhẹ thiên tai và giữ lại cơ hội cho thế hệ tương lai.
Buổi trưa, khi rời khỏi rừng, nhiều người nán lại nhìn những cây non vừa trồng. Chúng còn nhỏ, mong manh, nhưng cũng rất kiên cường – như chính hành trình của con người đi tìm lại kết nối với thiên nhiên sau những mất mát, tàn phá.
Không ồn ào khẩu hiệu, không màu mè hình thức – ngày hôm ấy là một lời nhắc giản dị nhưng rõ ràng: rằng mỗi hành động, dù nhỏ, cũng có thể mang lại thay đổi nếu đủ nhiều người cùng làm. Và rằng, màu xanh có thể bắt đầu từ chính một hạt mầm bé xíu được đặt xuống bằng đôi tay lấm bùn.
