Thứ 6, ngày 16 tháng 8, 2019, 8:36:21 Chiều

Du lịch cộng đồng ở ấp đảo Thiềng Liềng: Khai thác sâu sắc văn hóa bản địa

Ấp đảo Thiềng Liềng, Cần Giờ, TP.HCM là địa điểm du lịch không thể bỏ qua với người dân ở thành phố nói riêng và khách du lịch nói chung. Bởi nơi đây chứa đựng nhiều điều thú vị trong cách quảng bá du lịch cộng đồng của một “ấp đảo trong đảo”.

Đảo Thiềng Liềng thuộc xã đảo Thạnh An, huyện Cần Giờ, cách trung tâm TP.HCM khoảng 70 km. Nơi đây vẫn còn giữ được nét hoang sơ, bình dị với bốn bề là sông nước, kênh rạch chằng chịt. Đảo Thiềng Liềng được xem là nơi “đổi gió” lý tưởng cho những lữ khách muốn tìm về sự thanh bình và tạm gác ồn ào nơi phố thị đông đúc.

3e3ea84dbeb11eef47a063-1717800785.jpg
Một góc đảo Thiềng Liềng từ trên cao.

Thiềng Liềng được du khách biết đến với cách làm du lịch cộng đồng độc đáo với nhiều hoạt động thú vị dành cho gia đình, bạn bè và cả cặp đôi tổ chức đám cưới. 

Ấn tượng với các tên gọi thân thương địa phương

Khi đến Thiềng Liềng, điều đầu tiên đặt vào tâm trí của du khách là sự bình yên, giản dị và chân chất của người dân địa phương. Sự chào đón nhiệt tình, chu đáo của những người dân nơi đây khiến bất kì ai lần đầu đến Thiềng Liềng cũng phải xao xuyến. 

4ac759bd5841f81fa15050-1717800710.jpg
Ban đầu, du lịch cộng đồng Thiềng Liềng có 13 hộ tham gia, nay số lượng đã lên 22 hộ cùng với 24 điểm đến cho du khách tham quan, khám phá.

Đi vào bên trong, du khách sẽ thấy những tấm bảng có ghi tên những hộ gia đình tham gia du lịch cộng đồng tại đây như: Không gian hoài niệm - Hộ Út Hải, Thức uống xứ biển - Hộ Út Kiều, Mái lá hồn quê - Hộ Tám Em hay Homestay vườn trầu - Hộ Chín Thơ. Tất cả đã làm nên một “gia vị” tình quê nồng nàn khi đến với ấp đảo.

Ấp đảo Thiềng Liềng hiện là nơi sinh sống của khoảng 220 hộ dân với khoảng 786 người. Người dân chủ yếu sống bằng nghề làm muối, đánh bắt thủy hải sản và nuôi hàu ở cửa sông. Vùng đất này vốn không có nước ngọt và chỉ mới có điện lưới từ năm 2016.

257aea2316dfb681efce43-1717800889.jpg
Người dân ở Thiềng Liềng gắn bó sâu sắc với diêm nghiệp.

Sau khi Sở Du lịch TP.HCM công bố Thiềng Liềng là mô hình du lịch cộng đồng đầu tiên của thành phố vào cuối năm 2022 và bình chọn là “100 điều thú vị tại TP.HCM”, vùng đất này bắt đầu được nhiều người biết đến hơn.

Hòa mình vào văn hóa bản địa

Để đến được nơi đây, du khách có thể đi tàu từ bến Bạch Đằng (Quận 1), bến Ngôi Sao Việt (Quận 7) khoảng 1 tiếng 30 phút hoặc có thể đi cano từ ban quản lý rừng phòng hộ ở cầu Dần Xây hoặc ca nô từ bến Tắc Suất khoảng 20 phút.

dsc04009-1-1717801080.jpg
Du khách đến với Thiềng Liềng.

Du khách cũng có thể thuê đò từ Tắc Suất đi Thiềng Liềng, đò có sức chứa 40 - 50 khách cho đoàn lớn. Nếu các gia đình nhỏ thích trải nghiệm dân sinh nơi đây có thể đến bến Tắc Suất, đi đò qua Thiềng Liềng rồi thuê giỏ lãi từ Thiềng Liềng lên Thạnh An rồi đi ngược lại. 

dsc04054-1-1717801080.jpg

Đến đây, khách du lịch sẽ được hòa mình vào nhịp sống của người bản địa, trải nghiệm những nét văn hóa đặc trưng, nhâm nhi thức quà miền quê của xã đảo và tìm hiểu về công việc của diêm dân. Du khách có thể thuê xe đạp dạo vòng quanh Thiềng Liềng, đi qua những con đường nhỏ, ngắm nhìn ruộng muối bao la và thưởng thức những món ăn dân dã địa phương.

befunky-collage-94-1-1717801684.jpg
Những món ăn dân dã địa phương ở Thiềng Liềng.

Như Ghé hộ Sáu Trúng, mọi người sẽ được thưởng thức những chén sâm sâm mát lạnh được chế biến từ những lá sâm mọc quanh bờ rào. Bà Nguyễn Thị Vân (chủ hộ) cho biết lá sâm nơi đây mọc khá tươi tốt, những ngày cao điểm bà có thể phục vụ khoảng 70-80 khách ghé nhà. Hộ Tư Tuấn phục vụ món kem dừa beo béo, hộ Út Kiều, Mười Giạ với món chanh muối, nước nha đam, hoa đậu biếc... giúp du khách thanh nhiệt cơ thể, xua tan cảm giác mệt mỏi.

befunky-collage-95-1-1717801884.jpg
Món bánh ít trần với màu sắc làm từ hoa quả, lọ chanh muối với mùi vị đặc trưng hay kem dừa beo béo có chút vị mằn mặn và nước sâm mát lành đã níu chân du khách đến Thiềng Liềng.

Những điểm đến du lịch của Thiềng Liềng thường kết hợp giữa hoạt động trải nghiệm với bảo tồn văn hóa, giới thiệu các tập quán, hoạt động sinh kế của bà con. Đặc biệt, không gian nhà muối là điểm đến du khách không thể bỏ qua khi đặt chân đến ấp đảo. Tại đây du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu về quy trình làm ra những hạt muối trắng ngần, khám phá những nông cụ, quy trình và phương thức tạo ra hạt muối. Được biết Tây Ninh là địa phương tiêu thụ lượng muối lớn của Thiềng Liềng.

befunky-collage-96-1-1717802331.jpg

Phương tiện đến Thiềng Liềng còn hạn chế

Nếu ai đã từng đến Thiềng Liềng vào những năm trước, chắc hẳn khi trở lại nơi đây sẽ cảm nhận được sự thay áo mới trong câu chuyện quảng bá du lịch địa phương. Đó là điều mà người dân địa phương đã cùng nhau góp sức vẽ lên và tô điểm với nhiều hoạt động trải nghiệm ấn tượng. Trong suốt chuyến hành trình đến với ấp đảo Thiềng Liềng du khách sẽ không có thời gian cảm thấy tẻ nhạt, bởi cách quảng bá du lịch hồn hậu, ưu tiên sự trải nghiệm mới lạ cho khách du lịch đến từ các hộ gia đình khiến người dân thêm yêu mến vùng đảo yên bình này.

dsc04207-1-1717802445.jpg

Tuy nhiên, câu chuyện để tăng lượng khách du lịch đến đây trải nghiệm vẫn là một bài toán khó. Theo bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp, Thương mại, Dịch vụ du lịch Thiềng Liềng cho biết khó khăn lớn nhất để Thiềng Liềng tiếp cận du khách đó là tuyến phương tiện đưa khách đến ấp đảo vẫn còn rất hạn chế. “Hiện tại xã đảo đang xin để có thể có chuyến đò cố định đi thẳng từ Tắc Suất đến Thiềng Liềng giúp du khách có thể dễ dàng hơn trong việc tiếp cận xã đảo nhưng hiện tại cũng chưa được phép vận hành” - bà cho biết.

z5517989057755-845bdc7516029de3d8a7666bbd8a151f-1717802060.jpg

Chi phí thuê ca nô 16 -18 chỗ xuất bến Bạch Đằng có giá từ 18-20 triệu đồng/chuyến, từ bến Dần Xây qua đảo có giá từ 6,5-7 triệu đồng/chuyến. Từ bến Tắc Suất (thị trấn Cần Thạnh), du khách có thể đi đò ra đảo Thạnh An với thời gian 45 phút và chi phí chỉ 15.000 đồng một lượt, với 6 chuyến cố định mỗi ngày. Khi đến Thạnh An, du khách có thể tiếp tục đi đò hoặc thuê vỏ lãi, ca nô để qua Thiềng Liềng. Chuyến đò từ Thạnh An đến Thiềng Liềng khởi hành lúc 16h30, còn chuyến ngược lại từ Thiềng Liềng về Thạnh An khởi hành lúc 5h30.

Là chuyến đò phục vụ học sinh đi học, thời gian hoạt động từ thứ Hai đến thứ Sáu. Vào cuối tuần, các ngày lễ Tết và mùa hè, chuyến đò này không hoạt động, gây bất tiện cho du khách di chuyển. Điều này dẫn đến việc Thiềng Liềng vắng khách vào các ngày lễ Tết và cuối tuần.

dsc03864-1-1717802159.jpg

Hiện tại, nhiều công ty lữ hành đã có những chuyến khảo sát tại Thiềng Liềng nhằm quảng bá nhiều tour tuyến để du khách biết hơn về ấp đảo nghĩa tình nơi đây. Vì lượng khách du lịch không ổn định, nên nếu muốn trải nghiệm trọn vẹn các hoạt động văn hóa bản địa du khách nên liên hệ trước với hợp tác xã để được hỗ trợ đặt phòng và đồ ăn, thức uống khi đến ấp đảo Thiềng Liềng du lịch.

Du lịch cộng đồng được hiểu là một mô hình phát triển du lịch, trong đó cộng đồng dân cư là người cung cấp các sản phẩm dịch vụ cho khách du lịch. Cộng đồng dân cư cũng chính là người có trách nhiệm bảo vệ tài nguyên du lịch và họ được chia sẻ các nguồn lợi kinh tế do phát triển du lịch tạo ra. Phát triển du lịch cộng đồng sẽ tạo ra thêm công ăn việc làm và tăng thêm thu nhập cho cộng đồng dân cư bản địa.
Bài Hải Ngân, Ảnh: Y Thanh