Đền Cửa Lục tỏa sáng nét văn hóa du lịch Tâm linh

Đền Cửa Lục, còn gọi là Cửa Lục linh từ, là một trong những Di tích văn hóa cổ xưa ở vùng biển Đông Bắc bộ (Quảng Ninh), gắn với tín ngưỡng thờ thần. Thờ gia thất Trần Triều, Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn hiển thánh. Đền Cửa Lục, một sản phẩm du lịch tâm linh đặc sắc ở ngay mép nước, đường bờ biển Di sản thiên nhiên-kỳ quan thế giới vịnh Hạ Long.

Ngày 10-11/10/2025, tức ngày 19 và 20 tháng tám, năm Ất Tỵ đền Cửa Lục tổ chức Đại lễ tưởng niệm 725 năm ngày giỗ Đức Thánh Trần Hưng Đạo. Nhiều du khách thập phương đến dâng hương, thành kính người có công với dân với Trần Triều ba lần chiến thắng quân Nguyên-Mông, trong đó có trận thủy chiến kinh điển Vân Đồn - Lục Thủy, mà Nhân huệ vương Trần Khánh Dư chỉ huy đánh tan chiến thuyền quân lương của giặc, tích sử ngay vùng thủy diện cửa đền Cửa Lục đã thu hút được nhiều khách du lịch trong và ngoài nước thăm quan, chiêm bái và khám phá lịch sử vệ quốc ngàn xưa của nhà nước phong kiến Việt Nam.  

z7107714337855-257891ce9ba2c4c2caeb2de1146b28a2-1760273812.jpg
Hậu cung thờ chính thần Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn.

Cụ thể, đền Cửa Lục tọa ở mặt tiền đường QL18 (cũ) bên mép nước bến sông Cửa Lục (Lục thủy được ghi chép trong nhiều nguồn sử liệu, nổi bật là An Nam chí lược nêu về vùng nước biển xanh; không phải là nơi hợp lưu của 6 con sông) thuộc Khu 1, phường Bãi Cháy, Quảng Ninh. Bà Trần Thị Lịch, trên 120 tuổi, ở khu Vườn Đào, phường Bãi Cháy khi sinh thời làm thủ nhang đền Tân Tiên linh tự bảo: đền Cửa Lục thần sắc thất truyền, thần tích xây dựng vào thế kỷ 19, chính thần hậu cung thờ Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, nội cung thờ gia thất nhà trần; có phối thờ thần biển, sơn thần, sơn trang, tam phủ - tứ phủ tín ngưỡng thờ Mẫu.

z7107719980161-fd8373fbc19bd47ac5b5a5a96e9f5ef0-1760274027.jpg
Nội cung thờ gia thất Nhà Trần

Công trình kiến trúc hình chữ Đinh, gồm 5 gian 2 trái tiền đường và 3 gian hậu cung. Mái đền lợp ngói mũi hài, bốn góc có 4 đao, cột kèo bằng gỗ tứ thiết, tường bao xây bằng gạch đất nung, cửa tam quan lưỡng bên bài có hai pho tượng hộ pháp. Trước đây, chân nhang đệ tử giữ lễ nòng cốt là ngư dân của hai làng chài cổ là Giang Võng và Trúc Võng, trên vịnh Hạ Long. Đền này gọi là đền Hạ, phía trên là đền Thượng (nay không còn) trong chuỗi công trình tín ngưỡng của người dân vùng biển Hạ Long gồm: đền Ba Cửa, đền Đầu Mối, đền Bà Men, đền Cô Le, đền Đá Trắng, Hàm Long cổ miếu...

z7107724562761-d225b017ba71fdedd4f148c074056058-1760274081.jpg
 
z7107724852883-dff721602b1b526492bc41bfc51abe55-1760274118.jpg
Đại lễ tưởng niệm 725 năm ngày giỗ Đức Thánh Trần Hưng Đạo

Đền Cửa Lục trải qua những thăng trầm của lịch sử, thời gian mỏi mòn và 2 cuộc không kích hủy diệt của quân Mỹ, sau chiến tranh đền chỉ còn phế tích. Năm 2016, nòng cốt là Công ty CP Đầu tư Xây dựng Thành Thắng và nguồn công đức của nhân dân xã gần…hưng công trùng tu, phục dựng lại đền Cửa Lục. Về quy mô, ngôi đền nhỏ hơn đền cũ nhưng vật liệu xây dựng bền vững và quý hơn; hoàn toàn bằng gỗ lim, được chạm khắc tinh xảo, nội thất dát vàng toàn phần với tượng đồng Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, đội mũ cánh chuồn ngự ngai cao 1,3m. Tiền môn, tượng quy hạc và vệ thần tả hữu cao 1,8m đều bằng đồng nguyên chất. Toàn bộ khối kiến trúc hạng mục thờ, được đặt trên một nền đá nguyên khối rộng 9m2, cao 0,8m.

z7107743039592-433a5c8ae507eb0323aa4d1358e16a83-1760274164.jpg
Đền Ba Cửa bên đường bao biển Hạ Long-Cẩm Phả.

Năm 2025, đền Cửa Lục được Quy hoạch, xây dựng mở rộng theo quyết định số 756/QĐ-UBND ngày 14/03/2025 của UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt quyết định điều chỉnh quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 Trung tâm du lịch, dịch vụ và vui chơi giải trí cao cấp, phân khu 6 tại các phường Bãi Cháy. Khu đền sử dụng diện tích 1.110,7 m2, là đất tín ngưỡng; trong đó, đất xây dựng 310,86m2 bao gồm các hạng mục 83,54m2 đền thờ Trần Hưng Đạo, 36,13m2 đền thờ mẫu, 23,26m2 xây động sơn thần, 10,57m2 xây động sơn trang; đất hạ tầng giao thông 788,01m2, đất cây xanh 11,83m2.

z7107748037725-9af762d11662d4dd218f9ad91ec28f46-1760274231.jpg
Đền Đầu Mối với truyền thuyết lỗ ruốc thần, cửa hang lộ thiên (lộ phong) hiện gọi là rốn cô tiên ở đỉnh dốc Đèo Bụt QL18, nay đổ thúng bưởi xuống 1 tuần sau bưởi nổi lên ở vùng nước cửa đền.

Nội thất lễ khí, tượng thờ, bài vị … cơ bản kế thừa nếp cũ, không sáo động. Khoa Lễ duy trì thường niên, thường nhật hương bay khói tỏa, bà con họ Trần quanh vùng và Hiệp Hội du lịch Quảng Ninh thường đến thắp hương cầu Đức ông hiển thánh phù hộ trời yên-biển lặng, níu chân du khách, Bãi Cháy sầm uất khu du lịch trong nước và quốc tế.

z7107770811637-025ca8ce4235ee7bbe1812ce22a5ae84-1760274279.jpg
Mặt tiền đền Cửa Lục, vùng thủy diện từng diễn ra trận thủy chiến kinh điển Vân Đồn-Lục Thủy.
z7107798960959-7a19ca647abdeb51f564b902e97688f7-1760274403.jpg
Đền Đá Trắng thờ thượng tiên đạo giáo – nét đặc sắc duy nhất ở Việt Nam. Đền linh thiêng "tiếng lành đồn xa" điểm du lịch tâm linh ở bờ Bắc Cửa Lục.

Đền Cửa Lục không chỉ là nơi thờ phụng tín ngưỡng dân gian, mà còn là điểm đến du lịch tâm linh hấp dẫn, góp phần quảng bá hình ảnh Quảng Ninh một trung tâm du lịch kết nối giữa truyền thống và hiện đại, đã và đang tỏa sáng nét văn hóa du lịch tâm linh bên bờ vịnh Hạ Long kỳ quan, Di sản thiên nhiên thế giới.