Giữa cái se lạnh của phố núi, nơi mỗi hơi thở như đọng lại giữa màn sương mỏng tang, âm nhạc vang lên – dịu dàng, trầm lắng và đầy cảm xúc – như một nét chấm phá thanh lịch và sang trọng, đúng với tinh thần của mảnh đất này.
Âm nhạc và khí chất phố núi: Không giống với những thành phố lớn như Hà Nội hay TP. HCM, nơi âm nhạc đường phố có phần sôi động, náo nhiệt và mang đậm tính trình diễn, âm nhạc đường phố ở Đà Lạt lại khoác lên mình chiếc áo trầm mặc, tinh tế và giàu chất nghệ sĩ. Những buổi biểu diễn không cần sân khấu lớn, không cần đèn màu hay kỹ xảo âm thanh hoành tráng. Chỉ cần một góc nhỏ bên Hồ Xuân Hương, dưới mái hiên Nhà thờ Con Gà, hay giữa bậc thang dốc Đà Lạt về đêm – nơi có một nhóm nghệ sĩ đường phố đang chơi đàn guitar và hát những bản tình ca cũ kỹ, người nghe bỗng lặng người trong xúc cảm mơ màng.
Đà Lạt không thúc ép người ta phải yêu âm nhạc. Nhưng khi đã đến đây, và ngồi lại vài phút giữa một đêm se lạnh bên tiếng hát vang vọng, ai cũng tự nhiên mà yêu, mà nhớ mãi. Một điều thú vị ở Đà Lạt là âm nhạc đường phố nơi đây không chỉ do các nghệ sĩ chuyên nghiệp thực hiện, mà còn là cuộc chơi của những người yêu âm nhạc thật sự. Có người là cựu giáo viên âm nhạc, có người là nhạc sĩ tự do, lại có cả sinh viên, du khách, hay thậm chí là những người vô danh chọn Đà Lạt làm chốn dừng chân để chơi nhạc cho đời.
Bạn có thể bắt gặp một người đàn ông tóc hoa râm, ôm cây đàn thùng, hát nhạc Trịnh như thể đang đối thoại với tâm hồn; hay một cô gái trẻ, giọng trong vắt như sương mai, say sưa ngân nga bên bậc thềm chợ đêm. Họ không ồn ào, không phô trương, mà cứ lặng lẽ cống hiến, mang cái đẹp của âm thanh chạm đến trái tim người lạ. Ở Đà Lạt, âm nhạc đường phố không chỉ là nghệ thuật, mà còn là sự chia sẻ không ranh giới – không phân biệt tuổi tác, nghề nghiệp hay xuất thân. Có những buổi diễn chỉ vài người xem, nhưng cũng có lúc cả trăm người đứng lặng, cùng ngân lên theo nhịp đàn trong ánh sáng vàng ấm của đèn phố.
Một đặc điểm khiến âm nhạc đường phố ở Đà Lạt trở nên khác biệt là sự gắn bó với không gian – và không gian ấy không phải chỉ là bối cảnh, mà là một phần linh hồn của âm nhạc. Không khí lành lạnh, mùi cỏ cây và tiếng thông reo như hòa quyện vào từng nốt nhạc, khiến cho mọi màn biểu diễn trở nên đặc biệt và không thể sao chép ở nơi nào khác.
Âm nhạc vang lên giữa sương đêm không còn là một hoạt động đơn thuần, mà trở thành một trải nghiệm cảm xúc trọn vẹn. Có lần tôi ngồi ở bậc đá của quảng trường Lâm Viên, trời lạnh đến mức phải siết chặt tay trong túi áo, nhưng khi một nhóm bạn trẻ cất lên bài “Đà Lạt hoàng hôn”, cả không gian như ngưng đọng. Không ai nói với ai, nhưng mọi ánh mắt đều dõi theo, mọi lồng ngực cùng rung động – âm nhạc đã biến nơi đây thành một thánh đường nhỏ cho những tâm hồn đang tìm sự yên bình.
Những buổi hòa nhạc tự phát – nơi giao thoa của cảm xúc. Một điều đặc biệt dễ thương ở Đà Lạt là tính ngẫu hứng trong âm nhạc đường phố. Không cần vé mời, không có lịch trình cố định, người biểu diễn và khán giả gặp nhau như duyên – ai đi ngang, nếu thấy hay, thì đứng lại; ai muốn góp vui, có thể mượn đàn mà lên hát một bài. Tôi từng chứng kiến một nhóm bạn trẻ Hà Nội du lịch vào Đà Lạt, bất ngờ “nhập hội” với các nghệ sĩ đường phố, cùng nhau cover “Let Her Go” của Passenger bằng cả guitar, cajon và giọng hát bè. Lúc ấy, cả khu vực dưới chân dốc chợ Đà Lạt như hóa thành một đại nhạc hội nhỏ, mọi người hòa ca trong niềm vui giản dị, không màng danh phận hay kỹ thuật. Cái đẹp của âm nhạc đường phố Đà Lạt nằm ở đó – sự chân thực, mộc mạc và đồng cảm giữa người với người.
Âm nhạc và du lịch là một hình thức giao lưu văn hóa. Không ít du khách nước ngoài đã bị “quyến rũ” bởi âm nhạc đường phố Đà Lạt. Tôi từng gặp một nghệ sĩ violon người Pháp, sau khi nghe một màn biểu diễn acoustic ở quảng trường Lâm Viên, đã xin góp vui bằng bản “La Vie En Rose”. Cây vĩ cầm cất tiếng giữa phố, hòa với tiếng gió và tiếng vỗ tay của người qua đường, tạo nên một khoảnh khắc nên thơ và không thể nào quên.
Cũng từ đó, âm nhạc đường phố dần trở thành điểm nhấn du lịch đặc sắc, góp phần làm phong phú hơn trải nghiệm văn hóa cho du khách. Nhiều người không chỉ đến Đà Lạt để ngắm cảnh hay ăn ngon, mà còn để sống chậm lại bên một buổi hòa nhạc tự phát, bên tiếng hát khàn trầm hay cao vút, bên cảm xúc không thể định danh. Bên cạnh đó, cũng cần nhìn nhận rằng âm nhạc đường phố Đà Lạt đang đứng trước nguy cơ bị thương mại hóa và ồn ào hóa. Khi có quá nhiều nhóm biểu diễn cùng một lúc, khi âm thanh được khuếch đại bằng loa lớn không kiểm soát, và khi người ta hát vì “views” chứ không còn vì cảm xúc, thì cái đẹp nguyên sơ của âm nhạc nơi đây dễ dàng bị phai nhòa.
Rất may là phần lớn người biểu diễn vẫn giữ được tinh thần thanh lịch – họ tôn trọng không gian, tôn trọng người nghe và tôn trọng chính âm nhạc. Không hiếm trường hợp nghệ sĩ dừng lại giữa chừng, chỉ vì một tiếng động quá lớn, hay vì thấy rằng khán giả không thực sự lắng nghe – đó không phải là kiêu kỳ, mà là sự tự trọng của người làm nghệ thuật. Và người Đà Lạt, cùng những ai yêu Đà Lạt, cũng đang âm thầm bảo vệ không gian ấy – bằng cách chọn lọc những chương trình chất lượng, bằng cách khuyến khích biểu diễn acoustic mộc mạc, và bằng cả sự im lặng đầy trân trọng khi đứng nghe một bản tình ca giữa đêm lạnh.
Âm nhạc đường phố Đà Lạt không ồn ào, không chói lóa, nhưng lại len lỏi và thấm sâu như sương, như hương hoa dại đầu mùa. Nó không chỉ là tiếng hát giữa phố, mà là thứ ngôn ngữ không lời của tâm hồn Đà Lạt – một thành phố vốn dịu dàng, kín đáo nhưng đầy nội lực nghệ thuật. Trong thời đại mà con người luôn hối hả chạy theo sự ồn ào, một buổi tối đứng lại ở góc phố Đà Lạt, lắng nghe tiếng đàn vang lên từ đôi bàn tay không chuyên, cũng đủ để ta thấy đời chậm lại, lắng hơn, và sống thật hơn. Âm nhạc đường phố Đà Lạt – đó là sự thanh lịch, sang trọng nhưng gần gũi – là món quà vô hình mà thành phố này dành cho những ai biết lắng nghe bằng cả trái tim.
