Cứ mỗi độ Trung thu về, người dân Tuyên Quang lại tạo ra nhiều mô hình đèn rước độc đáo. Ban đầu chỉ là sự kiện mang tính địa phương, nhằm mục đích tạo không khí Trung thu vui vẻ cho các cháu nhưng theo thời gian sự kiện được nâng lên thành lễ hội cấp thành phố rồi cấp tỉnh.
Lễ hội diễn ra trong thời gian khá dài, có khi tới hơn nửa tháng, thường bắt đầu từ những ngày cuối tháng 7 cho tới 13, hoặc 15/8 âm lịch. Trong sự kiện, nhiều mô hình đèn độc đáo xuất hiện trên khắp các con phố.
Hàng năm, thành phố sẽ ra ra chủ đề, phát động cuộc thi thiết kế sáng tạo mô hình đèn Trung thu từ sớm làm tiền đề để lên kế hoạch cho các hoạt động cụ thể diễn ra trong lễ hội. Ngoài các mô hình đèn trung thu sáng tạo được thực hiện theo chỉ đạo của các cơ quan tỉnh, thành phố thì mỗi tổ dân phố cũng chuẩn bị mô hình đèn Trung thu riêng, bám sát theo chủ đề đặt ra hàng năm. Đây là yếu tố giúp lễ hội luôn mới mẻ, hấp dẫn suốt 20 năm qua.
Để làm nên một mùa lễ hội đáng nhớ, mỗi tổ dân phố/trưởng ban mặt trận thi đua ở các khu dân cư đều khuyến khích người dân cùng chung tay tạo tác, mạnh dạn đề xuất ý tưởng. Căn cứ vào chủ đề hội được đề ra, người dân theo đó sử dụng nguyên vật liệu nhằm tạo ra các mô hình đèn đa dạng, nhiều sắc màu thậm chí vượt qua cả công năng của một chiếc đèn rước.
Lễ hội Trung thu Tuyên Quang nổi tiếng bởi số lượng đèn lồng nhiều nhất, mô hình đèn, mô hình rước ập trung lớn nhất. Lại có chủ đề thay đổi theo từng năm, tổ chức rất bài bản nên thu hút nhiều khách du lịch, các bạn nhỏ và cả khách nước ngoài.
Đặc biệt, nhiều mô hình đèn như “Rồng vàng huyền thoại” trong lễ hội năm 2023 vinh dự được rước phố gần một tháng. Ban đầu đây chỉ là một mô hình bình thường nhưng bằng tâm lý luôn luôn phải thay đổi, sáng tạo để mùa Trung thu trở nên ý nghĩa, người dân đã tự mày mò, “cơ khí hóa” đèn rồng, từ đó tạo ra mô hình rồng có thể phun nước, phun lửa.
Lễ hội Trung thu Tuyên Quang năm nay có chủ đề “Lung linh sắc màu Đêm hội thành Tuyên”. Với chủ đề này, thành phố Tuyên Quang kỳ vọng đưa lễ hội hướng tới trở thành sự kiện quốc tế, thu hút khách du lịch nước ngoài đến với tỉnh, quảng bá các giá trị truyền thống cũng như đặc sản vùng miền.
Theo Báo cáo của Sở Văn hóa Thể thao & Du lịch tỉnh năm 2023, tính riêng “Lễ hội thành Tuyên” năm 2023, toàn tỉnh thu hút hơn 200.000 lượt du khách tới tham quan, trải nghiệm, tổng doanh thu xã hội đạt 280 tỷ đồng.
Các hoạt động của lễ hội diễn ra từ ngày 31/8-15/9 (tức ngày 27/7 đến 13/8 âm lịch), hoạt động chính của lễ hội diễn ra trong 2 ngày 13-15/9 tức 11-13/8 âm lịch.
Trong ngày chính hội, trên khắp các địa điểm của thành phố Tuyên Quang và quảng trường Nguyễn Tất Thành diễn ra sự kiện trực tiếp trên sóng VTV1 – Đài truyền hình Việt Nam.
