Tọa đàm “Kết nối phát triển du lịch xanh” nhằm lan tỏa thông điệp về du lịch xanh, thảo luận, đề xuất những giải pháp thúc đẩy du lịch xanh tại tỉnh Lào Cai. Tham dự tọa đàm có đại diện Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, Hiệp hội Du lịch Việt Nam, lãnh đạo tỉnh Lào Cai, các chuyên gia phát triển bền vững từ Thái Lan, Trung Quốc, Cộng hòa Pháp và các doanh nghiệp du lịch trong và ngoài nước.
Tầm nhìn xa và hành động cụ thể
Khẳng định vai trò dẫn dắt của Hiệp hội Du lịch Việt Nam (VITA) trong việc định hình chiến lược phát triển du lịch theo hướng xanh, bền vững và bao trùm, tại tọa đàm, bà Cao Thị Ngọc Lan - Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã phát biểu chào mừng và chia sẻ những gợi ý cùng thảo luận.
Theo Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Du lịch Việt Nam, không thể tiếp tục phát triển du lịch theo mô hình tiêu tốn tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường và đánh đổi các giá trị văn hóa bản địa để đổi lấy tăng trưởng ngắn hạn. Trong xu thế phát triển bền vững đang trở thành tiêu chuẩn toàn cầu, du lịch xanh không chỉ là một cam kết về môi trường, mà còn là chiến lược thông minh nhằm nâng cao giá trị điểm đến, tạo sinh kế sinh ổn định cho cộng đồng và gìn giữ di sản văn hóa địa phương. Du lịch xanh chính là cầu nối cân bằng giữa khai thác và bảo tồn, giữa lợi ích kinh tế trước mắt và các giá trị lâu dài của thiên nhiên và con người.
Từ góc nhìn chiến lược, bà Cao Thị Ngọc Lan khẳng định, với điều kiện tự nhiên ưu đãi, bản sắc văn hóa đa dạng cùng tinh thần mến khách của người dân, tỉnh Lào Cai, đặc biệt sau khi hợp nhất với tỉnh Yên Bái, đang hội tụ đầy đủ các yếu tố để trở thành một điểm sáng của du lịch xanh tại Việt Nam và khu vực. Việc tổ chức Hội chợ Du lịch Quốc tế Lào Cai năm 2025 cùng tọa đàm chuyên đề về kết nối phát triển du lịch xanh thể hiện tầm nhìn xa và hành động cụ thể của địa phương trong tiến trình chuyển đổi.
Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Du lịch Việt Nam nhấn mạnh, Du lịch Lào Cai sau sáp nhập với Yên Bái có thể tham gia vào các tuyến du lịch như Cung đường xanh Tây Bắc, Cung đường xanh dọc sông Hồng, Cung đường du lịch xanh dọc biên giới… Các địa phương cần có những chương trình cụ thể nhằm hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào du lịch sinh thái, từ đơn giản hóa thủ tục, ưu đãi tín dụng đến đào tạo nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ sạch.
Tham luận tại tọa đàm, Tổng Thư ký Hiệp hội Du lịch Việt Nam, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Du lịch Vũ Quốc Trí đã cụ thể hóa định hướng phát triển du lịch xanh tại Lào Cai bằng những hành động rõ ràng, hệ thống và có tính khả thi cao. Du lịch xanh Lào Cai cần được tiếp cận từ thực tiễn, phải đi từ cơ sở, xây dựng những mô hình cụ thể, hiệu quả, rồi nhân rộng bằng chính kinh nghiệm và sự tham gia của các chủ thể địa phương.
Để các tỉnh phát triển điểm đến xanh, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã xây dựng và ban hành Bộ tiêu chí và Nhãn Du lịch xanh VITA Green. Bộ tiêu chí trước tiên được áp dụng cho bốn nhóm đối tượng: cơ sở lưu trú, công ty lữ hành, điểm đến du lịch và cơ sở dịch vụ du lịch như nhà hàng, khu vui chơi giải trí, mua sắm...
Tổng Thư ký VITA đề xuất, tỉnh Lào Cai nói riêng và ngành du lịch nói chung cần nâng cao nhận thức nhằm thay đổi hành vi vì mục tiêu phát triển du lịch xanh ở Việt Nam; cải thiện năng lực quản lý hiệu quả lượng khách du lịch tại các điểm đến du lịch;giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường trong kinh doanh du lịch; tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan.
Tăng cường kết nối
Trong chuỗi giá trị du lịch, sự kết nối không chỉ nằm ở hạ tầng hay sản phẩm, mà còn ở mức độ đồng bộ của các tiêu chuẩn xanh. Một tour du lịch không thể gọi là xanh nếu phương tiện di chuyển vẫn gây phát thải cao, nếu nhà hàng sử dụng nhựa dùng một lần, hoặc nếu người dân địa phương không được hưởng lợi từ hoạt động du lịch.
Bên cạnh đó là kết nối giữa doanh nghiệp và cộng đồng - yếu tố quyết định để xây dựng các sản phẩm du lịch cộng đồng thực chất, nơi người dân đóng vai trò chủ thể chứ không chỉ là người phục vụ. Kết nối giữa điểm đến và thị trường cũng cần được nâng tầm, thông qua việc xác định phân khúc khách có ý thức bảo vệ môi trường, sẵn sàng chi trả cao cho những trải nghiệm có trách nhiệm.
Trao đổi về kinh nghiệm phát triển du lịch xanh ở Thái Lan, ông Somrit Haikum, Giám đốc Công ty Du lịch Chiang Mai Pacific World (Thái Lan) chia sẻ, Thái Lan đã thiết lập sáng kiến 7 xanh bao gồm: Trái tim xanh, Mô hình du lịch xanh, Điểm đến xanh, Hành động xanh, Cộng đồng xanh, Dịch vụ xanh và Cộng đồng trách nhiệm môi trường. "7 xanh" được triển khai nhằm đồng hành cùng cộng đồng quốc tế trong hành trình bảo tồn môi trường và phát triển bền vững.
Ông Somrit Haikum cũng cho biết, các mô hình du lịch xanh trải nghiệm cuộc sống như người dân bản địa đã đưa Chiang Mai trở thành điểm đến hấp dẫn. Lào Cai cũng có nhiều điểm tương đồng với Chiang Mai, hoàn toàn có thể áp dụng toàn bộ các sáng kiến xanh tương tự Thái Lan và tập trung đẩy mạnh các sáng kiến gắn với cộng đồng, bản sắc dân tộc.
Bên lề tọa đàm, ông Khưu Trung Minh, Giám đốc Công ty xuất nhập khẩu Giai Cẩm, đại diện đoàn Trung Quốc cho biết: “Du lịch xanh là xu hướng phát triển bền vững và mang lại lợi ích lâu dài cho môi trường, cộng đồng và nền kinh tế. Chúng tôi đánh giá cao tiềm năng du lịch sinh thái của tỉnh Lào Cai với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và bản sắc văn hóa phong phú. Việt Nam và Trung Quốc là láng giềng hữu nghị, có nhiều cơ hội hợp tác trong lĩnh vực du lịch và phát triển bền vững. Chúng tôi mong muốn được kết nối với các doanh nghiệp và đối tác tại Lào Cai để cùng xây dựng các sản phẩm du lịch xanh, chất lượng cao. Công ty chúng tôi sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và công nghệ trong lĩnh vực du lịch sinh thái và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên. Chúng tôi tin rằng sự hợp tác giữa hai bên sẽ góp phần thúc đẩy du lịch vùng biên giới phát triển mạnh mẽ và hài hòa cùng thiên nhiên.”
Nhân rộng những mô hình xanh tại Lào Cai
Buổi tọa đàm cũng đã diễn ra hoạt động trao đổi kinh nghiệm phát triển các mô hình, sản phẩm du lịch xanh tại tỉnh Lào Cai nhằm giúp các doanh nghiệp và cộng đồng địa phương phát triển du lịch một cách bền vững, hạn chế tối đa các tác động tiêu cực đến tự nhiên và xã hội, mang đến cho du khách có những trải nghiệm chân thực, cảm xúc và ý nghĩa trên mỗi hành trình điểm đến.
Để du lịch Lào Cai xanh, tại tọa đàm, ông Phạm Minh Đức - Phó Giám đốc Trung tâm Du lịch và Bảo tồn sinh vật Hoàng Liên đã chia sẻ một mô hình rất cụ thể đang được triển khai tại Vườn Quốc gia Hoàng Liên. Theo đó, mỗi hướng dẫn viên khi đưa khách vào khu bảo tồn sẽ phải nộp thẻ hướng dẫn và chỉ được hoàn lại sau khi kết thúc tour kèm theo bao rác nhựa do đoàn mình thải ra. Quy định nhỏ nhưng lại có hiệu quả lớn trong việc hình thành trách nhiệm bảo vệ môi trường của từng cá nhân tham gia hoạt động du lịch.
Giáo sư, Tiến sĩ Lê Anh Tuấn - Chủ tịch Hội đồng Khoa học Công nghệ Liên minh Sống Xanh GLA tiếp tục nhấn mạnh yếu tố nhận thức cá nhân là nền tảng cho mọi hành động xanh. Chuyển đổi xanh trong du lịch phải được thực hiện từ những hành vi rất nhỏ của chính mỗi du khách: không xả rác, sử dụng đồ tái chế, lựa chọn phương tiện di chuyển ít phát thải, tôn trọng không gian văn hóa… Đó là những mảnh ghép quan trọng tạo nên bức tranh du lịch xanh.
Đồng tình với quan điểm đó, ông Vũ Quốc Trí bổ sung rằng nếu không kiểm soát tốt hành vi, chỉ cần một người có ý thức không tốt cũng có thể làm ảnh hưởng đến toàn bộ nỗ lực của cộng đồng. Trong bối cảnh ngành du lịch Việt Nam hướng tới mục tiêu đón hàng chục triệu lượt khách quốc tế và nội địa, việc chuẩn hóa hành vi bền vững là yêu cầu bắt buộc. Điều đó đòi hỏi những giải pháp quyết liệt và đồng bộ, không chỉ từ phía doanh nghiệp mà còn từ chính du khách và cơ quan quản lý.
Ông Hoàng Quốc Khánh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lào Cai cho biết, những năm qua, tỉnh Lào Cai đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, định hướng để quy hoạch phát triển du lịch xanh, bền vững, đồng thời vận dụng sáng tạo, linh hoạt các giải pháp phù hợp để thúc đẩy ngành du lịch phát triển theo hướng này. Tiêu biểu khu nghỉ dưỡng Topas Ecolodge đã được bình chọn là một trong 50 khu nghỉ dưỡng độc đáo thế giới; Khu du lịch Cáp treo Fansipan Legend của Tập đoàn Sun groups được trao giải "Khu du lịch văn hóa hàng đầu thế giới 2023" và "Khu du lịch có phong cảnh thiên nhiên hàng đầu thế giới 2023; mô hình du lịch cộng đồng tại bản Tả Van, Cát Cát được Hiệp hội Du lịch các quốc gia Đông Nam Á công nhận, vừa bảo tồn vẻ đẹp tự nhiên, vừa xây dựng các sản phẩm dịch vụ thân thiện, góp phần nâng cao đời sống người dân,... Kết quả của buổi tọa đàm sẽ góp phần làm sâu sắc hơn nữa tầm nhìn, cũng như các giá trị cốt lõi trong việc kiên trì duy trì các nguyên tắc phát triển bền vững của ngành du lịch Lào Cai.
Tuyết Vân - Vũ Mai
