Hồi sinh biểu tượng văn hóa Khmer qua đôi tay chàng trai trẻ

Từ một tài xế trẻ với niềm đam mê đặc biệt dành cho biểu tượng văn hóa quê mình, chàng trai trẻ đã chuyển sang chế tác ghe ngo và ghe cà hâu mini để gìn giữ nghệ thuật dân gian Khmer. Những sản phẩm của anh không chỉ làm sống lại văn hóa truyền thống mà còn được yêu thích và tìm mua từ nhiều nơi trong và ngoài nước.

Trong xã hội hiện đại, khi các giá trị văn hóa truyền thống dần bị mai một, có những người trẻ vẫn kiên trì và đam mê, dành thời gian lẫn công sức để bảo tồn và phát triển những giá trị ấy. Một trong những ví dụ điển hình là anh Kim Hưng, một tài xế trẻ với niềm đam mê đặc biệt dành cho ghe ngo và ghe cà hâu mini. Anh đã từ bỏ công việc tài xế để toàn tâm toàn ý chế tác những chiếc ghe này, góp phần bảo tồn truyền thống văn hóa của đồng bào Khmer tại Sóc Trăng.

69faa0e0ab6c0e32577d-1722518324.jpg
Anh Kim Hưng tỉ mỉ chế tác ghe ngo mini.

Anh Kim Hưng, sống tại ấp Trà Canh A2, xã Thuận Hòa, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng, đã biến niềm đam mê thành sự nghiệp. Những chiếc ghe ngo và ghe cà hâu mini của anh không chỉ là sản phẩm thủ công mà còn là biểu tượng của sự kiên trì và tài hoa. Anh Hưng chia sẻ rằng, để tạo ra một chiếc ghe ngo mini hoàn chỉnh, anh phải dành từ 4-5 ngày với công việc tỉ mỉ, đòi hỏi sự khéo tay và kiên nhẫn. Mỗi sản phẩm được thiết kế cẩn thận, với chiều dài từ 1-2 mét, chiều ngang từ 5-8 tấc và có giá bán từ 700.000 đồng đến 800.000 đồng. Riêng ghe cà hâu mini, có chiều dài từ 80cm - 1m và chiều ngang 1 tấc, được bán với giá từ 1,5-2 triệu đồng tùy theo thiết kế.

Công việc của anh Kim Hưng không chỉ đơn thuần là sản xuất sản phẩm để bán mà còn là một hành động bảo tồn văn hóa. Những chiếc ghe ngo và ghe cà hâu mini do anh chế tác đã góp phần giữ gìn và phát triển nghệ thuật truyền thống của đồng bào Khmer. Sản phẩm của anh không chỉ được tiêu thụ trong tỉnh Sóc Trăng mà còn lan tỏa đến các tỉnh khác như Trà Vinh, Cà Mau và thu hút sự quan tâm của du khách quốc tế.

050ebe14b59810c64989-1722518324.jpg
Ghe ngo là một biểu tượng truyền thống của dân tộc Khmer.

Nguyên liệu để làm ghe ngo mini và ghe cà hâu mini được anh Kim Hưng chọn lựa kỹ càng. Anh sử dụng gỗ cây tràm bông vàng và cây bình bát bởi đặc tính dẻo, thịt gỗ suông, ít mắt và dễ tạo hình. Quy trình chế tác đòi hỏi sự tỉ mỉ và kỹ thuật cao, từ việc chọn gỗ, cắt, đục, đến lắp ráp và hoàn thiện. Mỗi bước đều được thực hiện bằng tay với sự cẩn thận tối đa để đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng cao nhất.

5f4de943e4cf419118de-1722518323.jpg
Các công đoạn chế tác đều được anh làm bằng thủ công.

Hiện tại anh Kim Hưng đang đầu tư thêm các máy khoan, máy mài, máy bào và máy lọng… để giảm thời gian cho việc đầu tư sản phẩm. Theo anh Kim Hưng cho biết: “Tôi làm ghe ngo mini gần 10 năm nay. Ban đầu chỉ làm ghe ngo sau đó thấy ghe cà hâu ít người biết đến nên tôi có ý tưởng làm thêm những chiếc ghe cà hâu mini hơn 3 năm nay. 

Công đoạn của ghe ngo mini là đầu tiên phải tạo dáng ghe ngo, sau đó phơi và đụt rồi tháp đầu lái tạo nét giống ghe ngo lớn, tùy theo khách hàng đặt, lựa chọn các mẫu. Còn ghe cà hâu mini thì có khó hơn do phải vẽ, thiết kế những chi tiết nhỏ cùng trang trí cũng như phần làm nóc trên thân ghe cà hâu và trang trí theo kiến trúc của các ngôi chùa. 

Thấy nghề này ít ai làm nên tôi mong muốn được duy trì và phát triển thêm, mong sản phẩm của mình được nhiều người biết đến. Có thể được địa phương quan tâm đầu tư thêm vốn để tôi mở rộng hoặc mang sản phẩm mình được đưa vào sản phẩm OCOP của địa phương, góp phần quảng bá cũng như giữ gìn nét truyền thống văn hóa của đồng bào Khmer”. 

948b529e5912fc4ca503-1722518324.jpg
Ghe cà hâu là một phương tiện đi lại ngày xưa của đồng bào dân tộc Khmer và đang dần mai một tại các lễ hội của Sóc Trăng.

Qua câu chuyện của anh Kim Hưng, chúng ta thấy được tấm lòng và sự đam mê của người trẻ trong việc giữ gìn và phát triển nghệ thuật truyền thống. Những chiếc ghe ngo và ghe cà hâu mini không chỉ là sản phẩm thủ công mỹ nghệ mà còn là biểu tượng của văn hóa Khmer, là niềm tự hào của người dân Sóc Trăng. Anh Kim Hưng đã chứng minh rằng, dù công việc có vất vả và đòi hỏi nhiều thời gian, nhưng với tình yêu và sự đam mê, mọi khó khăn đều có thể vượt qua.

Trong thời đại công nghệ phát triển, những giá trị truyền thống càng trở nên quý báu. Công việc của anh Kim Hưng không chỉ giúp bảo tồn văn hóa dân tộc mà còn tạo ra những sản phẩm độc đáo, mang đậm nét đẹp truyền thống. Anh là tấm gương sáng cho những người trẻ yêu văn hóa và nghệ thuật truyền thống, khẳng định rằng, sự kiên trì và đam mê chính là chìa khóa để giữ gìn và phát triển những giá trị văn hóa quý báu của dân tộc.

Y Thanh - Giao Linh