Sự kiện không chỉ là một diễn đàn học thuật mà còn là lời hiệu triệu khẩn thiết về việc thay đổi chiến lược tăng trưởng, đặt nền móng cho một thập kỷ Du lịch Xanh bền vững của Việt Nam.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa buộc nhân loại phải đối mặt với khủng hoảng môi trường và suy giảm tài nguyên, ngành du lịch Việt Nam đang đứng trước yêu cầu phải "phát triển nhưng không đánh đổi tài nguyên". Hội thảo quốc tế do Đại học Văn Hiến tổ chức, với sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc, cùng nhiều chuyên gia hàng đầu trong nước và quốc tế (Úc, Thái Lan, Indonesia...), được xem là bước ngoặt chiến lược nhằm hiện thực hóa mục tiêu này.
Khẳng định vai trò tiên phong của Du lịch Xanh
Hội thảo đã khẳng định vai trò tất yếu của Du lịch Xanh trong phát triển bền vững, không chỉ là một xu hướng mà là một mô hình kinh tế có trách nhiệm. Theo PGS.TS. Nguyễn Minh Đức – Hiệu trưởng Trường Đại học Văn Hiến, đây là diễn đàn quan trọng để các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm thành công từ Costa Rica, Bhutan, Maldives hay Nhật Bản về mô hình du lịch sinh thái gắn với kinh tế tuần hoàn.
Các chuyên gia và học giả đã đóng góp 139 tham luận, được tuyển chọn kỹ lưỡng vào Kỷ yếu, tập trung vào năm nhóm vấn đề cốt lõi: Đổi mới và quản lý xanh trong du lịch và khách sạn; Phát triển du lịch bền vững và trách nhiệm; Ứng dụng công nghệ (Chuyển đổi số, AI) trong du lịch; Điểm đến, di sản văn hóa và hành vi du khách; Chính sách và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.
Sự quan tâm sôi nổi của giới học giả và nhà quản lý tập trung vào việc ứng dụng công nghệ số và đổi mới mô hình quản trị xanh để giảm thiểu phát thải, tiến tới một hệ sinh thái du lịch bền vững.
Bên cạnh đó, việc xây dựng cơ chế chứng nhận, giám sát và đánh giá sản phẩm du lịch của quốc gia đang được chú trọng. Có thể thấy, Hiệp hội Du lịch Việt Nam hiện nay đã và đang triển khai cấp Nhãn Du lịch Xanh VITA GREEN cho các doanh nghiệp thành viên đáp ứng đủ các tiêu chí về du lịch xanh do cơ quan này ban hành với mục tiêu hướng tới là nâng cấp chất lượng sản phẩm, dịch vụ du lịch xanh ở Việt Nam và nâng tầm thương hiệu VITA GREEN trên thị trường quốc tế.
Bốn trụ cột chiến lược và sáu giải pháp đột phá
Các phiên thảo luận chuyên sâu đã định hình bốn trụ cột chiến lược để thúc đẩy Du lịch Xanh tại Việt Nam. Trong đó, ứng dụng Công nghệ và Chuyển đổi số. Ở yếu tố đầu tiên này nhằm nhấn mạnh vai trò của Trí tuệ Nhân tạo (AI) trong dự báo thị trường, cá nhân hóa trải nghiệm và tối ưu hóa tiếp thị điểm đến thông minh. Chuyển đổi số là chìa khóa để nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thiểu tác động môi trường.
Tiếp theo là phát triển du lịch bền vững, trọng tâm là xây dựng các mô hình du lịch có trách nhiệm, giảm thiểu phát thải. Đặc biệt, kiểm soát tình trạng quá tải tại các điểm nóng như Sa Pa, Đà Lạt, Vịnh Hạ Long được đặt ra như một yêu cầu cấp thiết để đảm bảo khả năng phục hồi của hệ sinh thái.
Yếu tố kế tiếp là đổi mới Xanh trong Dịch vụ Du lịch, điều này thúc đẩy hành vi tiêu dùng thân thiện môi trường, nhân rộng mô hình "khách sạn xanh", và bảo tồn di sản gắn liền với sinh kế của cộng đồng địa phương. Sự chuyển đổi này đòi hỏi sự thay đổi về ý thức từ doanh nghiệp đến du khách.
Và cuối cùng là phát triển Nguồn Nhân lực Xanh. Đây là yếu tố quyết định. Việc đào tạo đội ngũ nhân sự với tư duy bền vững và nâng cao năng lực lãnh đạo được xem là nền tảng lâu dài để vận hành hệ sinh thái du lịch mới, tạo lợi thế cạnh tranh quốc gia từ con người.
Có thể thấy, các hội chợ quốc tế (ITB Berlin, WTM London) Việt Nam gần như chưa có gian hàng chuyên về du lịch xanh; các ấn phẩm quảng cáo được định hướng thiếu nội dung du lịch xanh khi triển khai thị trường quốc tế. Hiện nay, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đang có kế hoạch nâng tầm thương hiệu du lịch xanh VITA GREEN trên thị trường quốc tế thông qua việc khuyến khích các tổ chức kinh doanh du lịch, điểm đến du lịch ở địa phương áp dụng và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về du lịch xanh.
Kiến tạo Thương hiệu “Vietnam Green Tourism 2030”
Nhằm hiện thực hóa tham vọng trở thành "Điểm đến xanh hàng đầu châu Á vào năm 2030", các chuyên gia đã thống nhất đề xuất sáu nhóm giải pháp then chốt, bao gồm: Quy hoạch và Kiểm soát Sức chứa tại các điểm du lịch trọng điểm; đa dạng hóa Sản phẩm Du lịch Xanh có chiều sâu, trải nghiệm; phát triển Nguồn Nhân lực và tạo việc làm xanh; ứng dụng Công nghệ vào quản lý và vận hành khách; xây dựng Thương hiệu Quốc gia “Vietnam Green Tourism” đi kèm chiến dịch truyền thông đại chúng. Và cuối cùng là hoàn thiện Khung Pháp lý gắn kết chặt chẽ mô hình hợp tác công - tư - cộng đồng.
Nước ta với lợi thế về tài nguyên thiên nhiên, văn hóa và con người, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để chuyển đổi từ mô hình "tăng trưởng nóng" sang "tăng trưởng sinh thái".Hội thảo của Đại học Văn Hiến không chỉ góp phần kết nối Việt Nam với mạng lưới nghiên cứu quốc tế mà còn là lời kêu gọi hành động mạnh mẽ: "Phát triển du lịch không phải là khai thác, mà là gìn giữ để thế hệ sau còn có cơ hội trải nghiệm."
Nếu các giải pháp được triển khai đồng bộ và nghiêm túc, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành biểu tượng du lịch xanh của châu Á trong thập kỷ tới, một điểm đến vừa thịnh vượng về kinh tế, vừa bền vững về môi trường và nhân văn trong giá trị.
