Lễ Khai mạc Hội nghị vào ngày 29/9 có sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Tây Ban Nha Pedro Sanchez, Trợ lý Tổng Giám đốc UNESCO về văn hóa Ernesto Renato Ottone, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Tây Ban Nha Jose Manuel Albares Bueno, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Tây Ban Nha Ernest Urtasun, Chủ tịch vùng Catalunya Salvador Illa, Bộ trưởng/ Trưởng đoàn từ 165 quốc gia, đại diện các tổ chức liên chính phủ, trường đại học, viện nghiên cứu, tổ chức nghề nghiệp trẻ cùng các chuyên gia văn hóa và đối tác đến từ lĩnh vực tư nhân…
Đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị do Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng dẫn đầu gồm: TS. Nguyễn Phương Hòa - Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế; PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Phương - Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam và bà Nguyễn Thị Vân Anh - Đại sứ, Trưởng Đại diện Phái đoàn Thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO.
Không có tương lai nếu không có văn hóa
Phát biểu tại Lễ Khai mạc, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược, vai trò trụ cột của văn hóa đối với sự phát triển bền vững toàn cầu, trong đó văn hóa đã, đang và sẽ tham gia giải quyết nhiều khó khăn, thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, chiến tranh, xung đột, là cầu nối mang lại sự đối thoại, hòa bình, hữu nghị giữa các quốc gia, các dân tộc. Văn hóa, với sự hỗ trợ tích cực, hiệu quả của Trí tuệ nhân tạo (AI) và các tiến bộ khoa học, công nghệ như hiện nay, sẽ tạo điều kiện cho nhân loại tiếp tục kỳ vọng, ước mơ hướng đến những mục tiêu cao hơn về phát triển, góp phần hiện thực hóa các nỗ lực toàn cầu hướng đến đảm bảo phẩm giá con người, tự do sáng tạo, tự do biểu đạt, phát huy các giá trị của văn hóa, của con người, trở thành những tài sản quý báu cho các thế hệ trong tương lai.
Chia sẻ phát biểu của Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez, thay mặt Tổng Giám đốc UNESCO, Trợ lý Tổng Giám đốc UNESCO về văn hóa Ernesto Renato Ottone khẳng định MONDIACULT 2025 là một trong những diễn đàn quan trọng nhất trên thế giới về văn hóa, khẳng định văn hóa đóng góp trực tiếp trong quá trình hàn gắn các vết thương của chiến tranh, xung đột trên thế giới, bảo vệ, gìn giữ, phát huy các tài sản tinh thần quý báu, các di sản văn hóa của nhân loại cho các thế hệ tương lai. Quyền về văn hóa cần được tiếp tục khẳng định mạnh mẽ hơn nữa, đưa vào các chính sách phát triển toàn cầu với vai trò quan trọng như các quyền cơ bản của con người.
Với thông điệp trung tâm: “Không có tương lai nếu không có văn hóa” (There is no future without culture), MONDIACULT 2025 khẳng định văn hóa là quyền con người cơ bản, là hàng hóa công toàn cầu và là trụ cột không thể thiếu để xây dựng một xã hội công bằng, hòa bình, bao trùm và bền vững. Đặc biệt, các Bộ trưởng văn hóa tham dự Hội nghị cũng kêu gọi đưa văn hóa trở thành một mục tiêu độc lập (stand-alone goal) trong khung phát triển của Liên Hợp Quốc sau năm 2030, thay vì chỉ là yếu tố tích hợp như trước đây.
MONDIACULT 2025 xác định 6 lĩnh vực then chốt cho chính sách văn hóa toàn cầu trong giai đoạn tới (các quyền văn hóa; văn hóa và chuyển đổi số; văn hóa và giáo dục; kinh tế văn hóa; văn hóa và hành động khí hậu; văn hóa, di sản và khủng hoảng) và hai lĩnh vực trọng tâm mới được bổ sung so với MONDIACULT 2022 (văn hóa và hòa bình, văn hóa và trí tuệ nhân tạo), đồng thời nhấn mạnh việc xây dựng khung chỉ số văn hóa toàn cầu nhằm đo lường chính xác đóng góp của văn hóa đối với phát triển. Đây được coi là bước tiến mang tính thể chế, gắn văn hóa trực tiếp với các vấn đề an ninh, công nghệ và dữ liệu toàn cầu.
Văn hoá – Trụ cột quan trọng cho phát triển bền vững
Sau Lễ khai mạc và phiên toàn thể, Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đã tham dự Phiên thảo luận cấp Bộ trưởng do UNESCO và Liên minh châu Âu (EU) đồng tổ chức với chủ đề “Văn hóa, chất xúc tác cho phát triển bền vững: Phát huy các chính sách dựa trên thực tiễn trong quá trình xây dựng chính sách”.
Tại Phiên thảo luận có sự tham dự của Bộ trưởng Văn hoá Panama Maria Eugenia Herrera, Bộ trưởng Bộ Văn hoá Jordan Mostafa Al-Rawashdeh, Bộ trưởng Bộ Văn hoá Ghana Peace Mutuuzo Regis, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng khẳng định, Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với sự nghiệp phát triển văn hóa, con người, đặt văn hoá ngang hàng với kinh tế, chính trị, đưa văn hoá trở thành trọng tâm của các chính sách, chiến lược quốc gia về phát triển, thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp quốc. “Trong quá trình đó, Việt Nam coi trọng việc xây dựng chính sách, trong đó có các chính sách về văn hóa dựa trên tình hình thực tiễn số liệu, chỉ số và đánh giá thực tiễn để bám sát các nhu cầu, diễn biến của tình hình, đáp ứng tốt hơn nhu cầu hội nhập quốc ngày càng sâu rộng của Việt Nam”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh.
Vị Tổng tư lệnh ngành văn hóa cũng đã chia sẻ kinh nghiệm của Việt Nam về trường hợp Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Tràng An (Ninh Bình), trong đó, dựa trên tình hình thực tiễn, số liệu, dữ liệu về di sản, các luận cứ khoa học, nghiên cứu chiều sâu, Việt Nam đã xây dựng, ban hành các chính sách phù hợp, qua đó đưa Tràng An trở thành ví dụ điển hình của Việt Nam về phát triển bền vững, kết hợp nhuần nhuyễn giữa thực hiện các cam kết quốc tế về gin giữ, bảo tồn các trị của di sản với phát triển du lịch chất lượng, không chạy theo số lượng. Đồng thời, các đối tượng yếu thế, đặc biệt là phụ nữ nói riêng và cộng đồng nói chung được tham gia trực tiếp vào quá trình này, thụ hưởng trực tiếp các giá trị từ quá trình này.
Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng các nước đánh giá cao Việt Nam đã thực hiện nghiêm túc các cam kết quốc tế và triển khai thành công các mô hình, sáng kiến như tại Tràng An. Đặc biệt, Bộ trưởng Văn hóa Panama coi Tràng An là ví dụ điển hình mà nước Bạn sẽ nghiên cứu, áp dụng trong thực tiễn, trong đó kết hợp giữa bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch.
Cũng trong khuôn khổ Hội nghị MONDIACULT 2025, chiều ngày 1/10, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng sẽ tiếp tục tham gia phiên thảo luận về Kinh tế văn hóa. Trước đó, chiều ngày 29/9, TS. Nguyễn Phương Hòa, Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế đại diện Việt Nam tham gia buổi tọa đàm do Liên đoàn quốc tế các Hội đồng nghệ thuật và cơ quan văn hóa (IFACCA) phối hợp với Bộ Văn hóa Tây Ban Nha tổ chức có tên gọi “Con đường bền vững định hướng tương lai văn hóa và nghệ thuật: Đối thoại với các cơ quan công”.
