Bên cạnh vải thiều Lục Ngạn (Bắc Giang), vải thiều tại Thanh Hà (Hải Dương) cũng không kém phần hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách đến tham quan những vườn vải trĩu quả, ngon ngọt và dày cùi. Những năm gần đây, người dân Thanh Hà đã đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn, biến các vườn vải thành điểm đến lý tưởng. Nổi bật nhất phải kể đến "cây vải tổ" của gia đình ông Hoàng Văn Lượm, cây vải được công nhận lâu đời nhất Việt Nam với hơn 200 năm tuổi, mang trong mình cả một bề dày lịch sử và hương vị đặc trưng không thể nào quên.
Để di chuyển từ Hà Nội, du khách có thể chọn phương tiện ô tô limousine với giá vé dao động từ 100.000 - 150.000 đồng. Ngoài ra, quý khách có thể tự lái xe máy với quãng đường gần 100km, mất khoảng 3 giờ đồng hồ, hoặc lựa chọn đi tàu với giá khoảng 60.000 - 90.000 đồng.
Đường đi rất thuận tiện, tuy nhiên đoạn qua tỉnh Hưng Yên đang sửa chữa nên có nhiều bụi. Vì thế, nếu quý khách lựa chọn đi xe máy, hãy trang bị đồ bảo vệ kỹ càng để đảm bảo an toàn.
Tại thôn Thuý Lâm, xã Thanh Sơn, huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương, hiện có 5 cây vải lớn với tuổi đời hàng trăm năm, bao gồm 3 thế hệ: 1 cây ông, 1 cây con và 3 cây cháu. Những cây vải này đang được bảo tồn và đã được nhà nước công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp quốc gia. Đây thực sự là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn khám phá và tận hưởng vẻ đẹp của vùng đất giàu truyền thống này.
Nơi đây, cụ ông Hoàng Văn Lượm, 70 tuổi, cháu đích tôn đời thứ 5 của cụ Hoàng Văn Cơm - người trồng cây vải thiều tổ - chia sẻ: “Tên thật của cụ tổ là Hoàng Văn Thành. Tuy nhiên, nhờ công lao lớn trong việc giúp người dân Thanh Hà nói riêng và Hải Dương nói chung có cuộc sống khấm khá hơn, nên cụ được người dân yêu quý và gọi bằng cái tên Hoàng Văn Cơm để tỏ lòng biết ơn và kính trọng”.
Kể về lịch sử của cây vải tổ, ông Hoàng Văn Lượm cho biết vào khoảng cuối thế kỷ 19, cụ tổ Hoàng Văn Cơm làm nghề giao thương, buôn bán trái cây từ Hải Dương ra Hải Phòng. Trong một lần tham dự đám cưới của một người Hoa Kiều tại Hải Phòng, ông đã nếm thử loại quả có vỏ đỏ, ngon ngọt và mọng nước. Bị cuốn hút bởi hương vị đặc biệt ấy, cụ Hoàng Văn Cơm quyết định mang ba hạt về ươm thử. Trong số đó, chỉ duy nhất cây vải tổ hiện tại còn sống, cho quả với hương vị thơm ngon đặc biệt. Quả của cây này có vỏ đỏ hơn các cây khác, nhỏ nhưng cùi dày, bóc ráo nước. Khi ăn, có vị giòn, ngọt đậm đà nơi đầu lưỡi, khiến ai thưởng thức cũng không thể quên được.
Tôi được nghe ông chia sẻ về giống vải thiều tại vườn, loại cây ưa rét và luôn ra hoa đúng chu kỳ. Tuy nhiên, năm nay thời tiết thất thường đã khiến sản lượng vải trong vườn chỉ đạt khoảng một nửa so với cùng kỳ năm ngoái. Những câu chuyện ông kể về sự gắn bó và chăm sóc từng cây vải càng làm tôi thêm trân trọng những khó khăn và công sức của người nông dân nơi đây.
Theo chia sẻ từ ông Hoàng Văn Lượm, tuy năm nay không được mùa, nhưng những cây vải vẫn ra lá tươi tốt, báo hiệu một mùa vải năm sau đầy hứa hẹn.
Ngoài việc thăm cây vải tổ tại nhà ông Hoàng Văn Lượm, du khách có thể tham gia nhiều hoạt động thú vị khác như đi thuyền chụp ảnh với vườn vải, trải nghiệm tour du lịch miệt vườn hái vải ban ngày hoặc ban đêm, ăn vải tươi ngay tại chỗ, và thưởng thức mật ong hoa vải thiều có tác dụng tốt trong việc điều trị đau họng.
Ông Lượm cho biết, thời gian thường xuyên đón khách du lịch là từ tháng 5 đến tháng 6. Đặc biệt vào mùng 5/5 âm lịch, hay còn gọi là Tết Đoan Ngọ, nơi đây tổ chức lễ hội cây vải tổ lớn nhất trong năm.
Mỗi năm, khu vườn thu hút khoảng 6.000 du khách, bao gồm cả những đoàn khách nước ngoài đến từ Trung Quốc, Nhật Bản... Hy vọng rằng trong tương lai, nhiều du khách sẽ đến thăm cây vải tổ nổi tiếng đất Thanh Hà và vải Việt Nam sẽ ngày càng phổ biến trên toàn thế giới.
Nếu muốn trải nghiệm, du khách nên sắp xếp thời gian hợp lý để vừa thăm Di tích cây vải tổ, vừa tận hưởng không khí lễ hội cúng tổ hoành tráng tại đây.
Đối với tôi, mỗi dịp được khám phá thêm những vùng đất mới và nghe những câu chuyện thú vị là điều vô cùng trân quý. Sau mỗi chuyến đi, tôi lại góp nhặt thêm nhiều bài học bổ ích, hiểu thêm về lịch sử và văn hóa của đất nước Việt Nam. Câu chuyện về nguồn gốc và lịch sử cây vải tổ cũng vậy, khiến tôi cảm nhận sâu sắc về tinh thần cần cù, chăm chỉ lao động của người Việt, không ngại khó khăn gian khổ.
Nếu bạn muốn tận mắt chiêm ngưỡng di tích cây vải tổ, hãy lên kế hoạch ngay. Chắc chắn bạn sẽ có những trải nghiệm thú vị, bổ ích và khó quên tại mảnh đất Thanh Hà này.
