Buổi làm việc không chỉ là sự khẳng định về tiến độ sáp nhập mà còn là định hướng phát triển tổng thể, mở ra một giai đoạn đột phá.
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thanh Nghị đã báo cáo về công tác chuẩn bị, cho thấy sự chủ động và linh hoạt của các địa phương trong việc tổ chức lại bộ máy, xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp để kịp vận hành từ ngày 1/7 tới. Mặc dù ban đầu có những lo lắng, nhưng sự đồng thuận và quyết tâm của toàn hệ thống chính trị và nhân dân đã tạo nên "khí thế mới, phương thức mới và quyết tâm mới".
Trước đó, vào ngày 12/6, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết sáp nhập, đặt nền móng vững chắc cho sự ra đời của siêu đô thị này. Sau sáp nhập, "TP.HCM mới" bao gồm 168 đơn vị hành chính cấp xã, với đặc khu Côn Đảo là một điểm nhấn độc đáo, hứa hẹn mở rộng không gian phát triển kinh tế biển và du lịch.
Đề xuất táo bạo, kiến tạo tương lai
Để hiện thực hóa tầm nhìn siêu đô thị, TP.HCM mới đã mạnh dạn đưa ra nhiều kiến nghị mang tính đột phá. Nổi bật là đề xuất Trung ương sớm ban hành cơ chế đặc thù để hỗ trợ phát triển hạ tầng đồng bộ, đặc biệt là việc giữ lại toàn bộ nguồn thu từ khai thác quỹ đất giai đoạn 2026-2030 để bổ sung nguồn lực cho giao thông và đô thị.
Bên cạnh đó, việc đề xuất đầu tư các tuyến đường sắt chiến lược như Suối Tiên – Thành phố mới Bình Dương, TP.HCM – Thủ Dầu Một – Bình Phước, và khai thác tuyến đường sắt Dĩ An – Bàu Bàng, cho thấy quyết tâm giải quyết áp lực giao thông và tăng cường kết nối vùng.
Về chính sách tài chính, TP.HCM kiến nghị áp dụng cơ chế giữ lại nguồn thu đặc biệt và đề xuất sớm thông qua nghị quyết thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM. Đây sẽ là trụ cột chiến lược, định vị TP.HCM mới trở thành một trung tâm tài chính hàng đầu khu vực.
Riêng Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã hoàn tất hai đề án lớn: thí điểm cơ chế đặc thù cho huyện Côn Đảo và xây dựng khu thương mại tự do gắn với cảng Cái Mép Hạ. Những đề án này, khi được phê duyệt, sẽ mở rộng không gian phát triển, tăng cường sức cạnh tranh cho toàn bộ siêu đô thị.
Tầm nhìn "siêu đô thị đa trung tâm" của Đông Nam Á
"TP.HCM mới" không chỉ là sự cộng hưởng về mặt địa lý mà còn là sự hội tụ của những tầm nhìn chiến lược. Tại hội thảo khoa học "Tầm nhìn quy hoạch và các động lực phát triển kinh tế của TP.HCM mới" do Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM và Trường Đại học Kinh tế TP.HCM (UEH) tổ chức ngày 17/6, các chuyên gia đã phác thảo rõ nét hơn về tương lai của siêu đô thị này.
GS.TS Sử Đình Thành, Giám đốc Đại học Kinh tế TP.HCM, nhấn mạnh năm 2025 là cột mốc quan trọng, mở ra cơ hội kiến tạo một "TP.HCM mới" với tầm nhìn chiến lược và định hướng phát triển khác biệt. "TP.HCM mới" được kỳ vọng trở thành cực tăng trưởng vượt trội của Đông Nam Á, trung tâm kinh tế – tài chính – khoa học công nghệ – logistics thông minh hàng đầu khu vực.
TS. Lê Quốc Hùng, Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia, đề xuất mô hình phát triển đa trung tâm, với khu vực lõi là TP.HCM hiện hữu và Thủ Thiêm; tiểu vùng Bình Dương và tiểu vùng Bà Rịa – Vũng Tàu cùng các cực tăng trưởng vệ tinh. Hai hành lang phát triển trọng điểm gồm Đông – Tây (kết nối cảng Cái Mép – Thị Vải) và Bắc – Nam (liên kết công nghiệp Bình Dương với dịch vụ TP.HCM và cảng biển Bà Rịa – Vũng Tàu) sẽ là xương sống giao thông, được hỗ trợ bởi hệ thống vành đai 3 và 4.
GS.TS Nguyễn Trọng Hoài, Tổng Biên tập Tạp chí Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh châu Á, nhấn mạnh vai trò đặc biệt của TP.HCM sau hợp nhất, không chỉ dẫn dắt vùng Đông Nam Bộ mà còn là đầu tàu phát triển quốc gia. Mục tiêu đến năm 2030 là đạt mức thu nhập cao, và hướng tới mô hình siêu đô thị toàn cầu vào năm 2050.
Để đạt được mục tiêu này, GS.TS Nguyễn Trọng Hoài kiến nghị tập trung vào 5 động lực then chốt: Phát triển đô thị thông minh và bền vững; xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; thúc đẩy dịch vụ giá trị cao, logistics và kinh tế biển; Tăng cường liên kết vùng trong nước và quốc tế; Hoàn thiện thể chế với tính vượt trội, thích ứng linh hoạt trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Tất cả những động thái này cho thấy, TP.HCM không chỉ đang trong quá trình chuyển mình về mặt hành chính mà còn đang vẽ ra một lộ trình phát triển đầy tham vọng, biến mình thành một siêu đô thị năng động, hiện đại và hội nhập trong thế kỷ 21.
