Từ một bản nghèo và lạc hậu, bản Tân Ly ngày nay đã hoàn toàn đổi thay. Đội văn nghệ truyền thống được xây dựng để khôi phục lại những làn điệu dân ca của người Bru - Vân Kiều. Vì vậy tiếng cồng chiêng dường như có sức mạnh vô hình, trở thành dòng chảy bất tận đi qua nhiều thế hệ đồng bào các dân tộc sinh sống dưới chân núi Trường Sơn hùng vĩ. Trong những năm qua, chính quyền địa phương nơi đây luôn chú trọng bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống để thu hút du khách, phát triển du lịch cộng đồng.
Tháo chiếc cồng chiêng treo ở góc nhà sàn xuống rồi biểu diễn cho chúng tôi thưởng thức một vài làn điệu, ông Hồ Dự (SN 1962), người Bru - Vân Kiều, hiện trú tại bản Tân Ly, xã Kim Ngân, tâm sự: Dòng họ của miềng (tôi) vốn có gốc gác ở tỉnh Quảng Trị (cũ). Trong những năm tháng kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược, ông nội và cha đẻ miềng đã di cư ra mảnh đất này để lánh nạn và định cư cho đến tận hôm nay. Khi đi, ông nội miềng mang theo 1 chiếc cồng chiêng rất quý giá. Ông kể, vào thời của ông, nếu ai sở hữu được một bộ cồng chiêng thì cũng thuộc hộ khá giả của bản làng và chiếc cồng chiêng mà gia đình miềng hiện đang sở hữu đã có tuổi đời trên 200 năm.
Ông Hồ Dự kể về chiếc cồng chiêng của gia đình
Ông Đặng Văn Dương, Chủ tịch UBND xã Kim Ngân cho biết: “Thời gian tới, xã Kim Ngân sẽ tiếp tục quan tâm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc, đặc biệt là đối với đồng bào Bru - Vân Kiều, gắn chặt với phát triển du lịch sinh thái, văn hóa dựa vào cộng đồng. Riêng các hủ tục, thói mê tín dị đoan sẽ từng bước được địa phương tăng cường tuyên truyền, phổ biến để đồng bào cùng chung tay xóa bỏ, từng bước thay đổi diện mạo các thôn, bản theo hướng văn minh, hiện đại, phát huy bản sắc tinh hoa của từng dân tộc”.
Ngày nay, cồng chiêng được bày bán ở nhiều nơi, nhưng về chất liệu, độ quý thì thua xa những chiếc cồng chiêng được sản xuất từ thời xưa. Người Bru - Vân Kiều am hiểu về cồng chiêng chỉ cần nhìn vào màu sắc là có thể đoán ra được tuổi đời và giá trị của “báu vật” này. Được biết, những năm gần đây, nhiều giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của người Bru - Vân Kiều trên địa bàn xã Kim Ngân được quan tâm bảo tồn, phục dựng nhằm khơi dậy, giữ gìn những giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào. Đơn cử như về dụng cụ âm nhạc có cồng chiêng, thanh la, sáo khui, sáo pi, đàn tín tùng, kèn amam, trống. Kết hợp chặt chẽ với các dụng cụ âm nhạc nói trên là những làn điệu dân ca như Xiêng oát, Tà oải, Xà nớt, Roai troong, A dên…, đã tạo nên những nét tinh hoa truyền thống mà tổ tiên người Bru - Vân Kiều để lại cho con cháu đời sau, cần được lưu giữ.
