Tỉnh Quảng Trị: Phát triển đặc khu Cồn Cỏ mạnh về kinh tế, vững về quốc phòng-an ninh

Huyện đảo Cồn Cỏ, tỉnh Quảng Trị (cũ) thành lập tháng 10/2004, nay là đặc khu Cồn Cỏ thuộc tỉnh Quảng Trị (mới) với diện tích tự nhiên 230 ha. Đảo Cồn Cỏ hiện có khoảng 480 người sinh sống, trong đó có 24 hộ gia đình với 96 nhân khẩu, còn lại là cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và các đơn vị đóng quân trên địa bàn. 6 tháng đầu năm, địa phương đã cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế, xã hội đề ra. Đặc biệt, sau khi thực hiện chính quyền 2 cấp, đặc khu Cồn Cỏ tiếp tục tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện các nhiệm vụ phát triển trong giai đoạn mới. Từ đầu năm đến nay, tổng thu ngân sách của địa phương đạt hơn 46,6 tỷ đồng; khách du lịch ra đảo đạt hơn 5.860 lượt, đạt gần 50% kế hoạch năm; doanh thu từ dịch vụ, du lịch ước đạt trên 8,8 tỷ đồng…

Đặc khu Cồn Cỏ ngày nay đã được đầu tư các công trình phục vụ dân sinh, các thiết chế văn hóa, nâng cao chất lượng đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, quân và dân trên đảo.

Ông Trần Xuân Anh, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND đặc khu Cồn Cỏ cho biết, nhiệm kỳ 2025- 2030, Đảng bộ đặc khu Cồn Cỏ đề ra 3 nhiệm vụ trọng tâm, 7 chương trình, dự án, công trình trọng điểm và 2 nội dung đột phá triển khai thực hiện. Cồn Cỏ chú trọng hoàn thành đề án “Phát triển Cồn Cỏ mạnh về kinh tế, vững chắc về quốc phòng, an ninh” và triển khai theo lộ trình, xây dựng cơ chế, chính sách hấp dẫn thu hút nhà đầu tư có tiềm lực vào Cồn Cỏ.

Đảng bộ đặc khu Cồn Cỏ xác định phát triển đảo theo mô hình “Kinh tế xanh-Hậu cần biển-Du lịch sinh thái-Quốc phòng toàn dân”. Theo đó, tiến độ triển khai mô hình qua 3 giai đoạn (từ năm 2026-2030):

Giai đoạn 1 (2026-2027) thiết lập nền tảng hạ tầng, tổ chức lực lượng và định hình mô hình.

Giai đoạn 2 (2027-2029) tăng tốc phát triển sản xuất, dịch vụ, du lịch, mở rộng sinh kế bền vững; giai đoạn 3 (2029-2030) hội nhập vùng-quốc tế, hoàn thiện mô hình đảo sinh thái-tự cường-quốc phòng vững mạnh.

Ông Trần Quốc Tuấn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Trị cho biết, trong đề án “Phát triển Cồn Cỏ mạnh về kinh tế, vững chắc về quốc phòng, an ninh”, cần tiếp thu những tiên tiến của các đặc khu trong cả nước như Vân Đồn, Cô Tô hay Phú Quốc, tránh những vướng mắc đang gặp phải và học tập kinh nghiệm quý báu từ các đặc khu đó. Vừa rồi tỉnh Quảng Trị đã xây dựng Đề án khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ. Đây là căn cứ để đưa số liệu, giải pháp triển khai thực hiện. Cần quan tâm đến các yếu tố đánh giá tác động môi trường, đưa ra các giải pháp cụ thể trong ngành Nông nghiệp và Môi trường; Yếu tố ảnh hưởng hệ sinh thái khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ liên quan các rạn san hô. Theo ông Trần Quốc Tuấn, mở rộng dịch vụ, phát triển kinh tế nhưng không được ảnh hưởng đến công tác bảo tồn, vẫn phải bảo vệ nghiêm ngặt. “Đề án cơ bản đánh giá được hiện trạng, điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của đặc khu Cồn Cỏ. Các chính sách, chế độ ở Cồn Cỏ hiện nay ban hành rất nhiều. Có nhiều đề án, chương trình, dự án và có nhiều quy hoạch của ngành. Do vậy cần rà soát lại các chính sách, nghị quyết, đề án, chương trình, quy hoạch trên đặc khu để làm sao xây dựng được đề án thông suốt, không vướng mắc, áp dụng được nhiều chính sách”.

Đặc khu Cồn Cỏ có vị trí chiến lược tại khu vực Bắc Trung bộ, nằm gần các tuyến hàng hải quốc tế và ngư trường trọng điểm. Việc phát triển kinh tế mạnh ở đây sẽ tạo tiền đề để mở rộng diện tích đảo lên khoảng 4km² và hình thành trung tâm hậu cần nghề cá, du lịch biển đảo, kinh tế biển, góp phần vào chiến lược phát triển kinh tế biển quốc gia.

Đặc khu Cồn Cỏ có cơ sở hạ tầng phát triển kinh tế, xã hội kết hợp đảm bảo quốc phòng an ninh, trọng tâm là các công trình lưỡng dụng, các công trình phục vụ dân sinh được đầu tư như: hệ thống giao thông trên đảo, tuyến vận chuyển hành khách trên biển, thông tin liên lạc, các thiết chế văn hóa thể dục thể thao, y tế quân dân y, trường học mầm non, tiểu học.

Ông Trương Chí Trung, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Trị cho rằng, tỉnh cần phát triển kết cấu hạ tầng mang tính đa năng như hạ tầng vừa phục vụ phát triển kinh tế xã hội, vừa phục vụ nhiệm vụ đảm bảo quốc phòng an ninh. Đơn cử như đầu tư phát triển cảng vừa là nơi neo đậu tàu thuyền, tránh trú bão vừa phục vụ làm cảng quân sự trong trường hợp cấp thiết; đầu tư hệ thống điện, nước sinh hoạt phục vụ quân và dân trên đặc khu. “Mô hình phát triển của đặc khu thì đề nghị dựa trên 3 trụ cột chính đó là phát triển kinh tế biển vì đây là tiềm năng lớn của Cồn Cỏ; thực hiện tốt nhiệm vụ về quốc phòng an ninh vì đây đã là chức năng, vai trò quan trọng của Cồn Cỏ; bảo vệ môi trường, phục hồi sinh thái và chuyển đổi số vì đây là yếu tố căn cốt, đem lại giá trị lâu dài của Cồn Cỏ và tạo nên sự khác biệt”.

Đặc biệt, sau chuyến thăm Cồn Cỏ của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm hồi tháng 10.2024 và chỉ đạo xây dựng Đề án “Phát triển đặc khu Cồn Cỏ mạnh về kinh tế, vững về quốc phòng – an ninh”, cán bộ và nhân dân càng thêm tin tưởng đề án sẽ sớm được hiện thực hóa.

Trong chuyến thăm Cồn Cỏ vào cuối năm ngoái, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đồng ý mở rộng diện tích đảo với quy mô phù hợp, đủ không gian để phát triển Cồn Cỏ mạnh về kinh tế, vững về quốc phòng, an ninh. Cùng với đó tiếp tục quan tâm đầu tư nâng cấp và hoàn thiện cơ sở hạ tầng trên đảo, nâng cấp bến cảng phục vụ phát triển kinh tế, du lịch, khai thác hải sản và đảm bảo đời sống dân sinh. Tổng Bí thư cũng đề nghị Cồn Cỏ cần tiếp tục củng cố an ninh quốc phòng biển đảo, chú ý sự gắn kết liên hoàn về an ninh quốc phòng giữa Cồn Cỏ và các đảo khác.

Ngày 18/8 vừa qua, Đảng bộ Đặc khu Cồn Cỏ (tỉnh Quảng Trị) tổ chức Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030. Dự và chỉ đạo đại hội có Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh ông Đoàn Sinh Hòa.

Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh ông Đoàn Sinh Hòa đề nghị Đảng bộ Đặc khu xác định rõ hơn vai trò, vị trí của Cồn Cỏ trong chiến lược phát triển chung của tỉnh Quảng Trị; tập trung phát triển du lịch, dịch vụ, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số; quan tâm đầu tư công trình dân sinh, thiết chế văn hóa.

Về đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ, quân và dân trên đảo ngày càng được nâng cao. Thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt 65 triệu đồng/năm, tăng 1,9 lần so với năm 2020. Tổng số hộ gia đình hiện nay trên đảo là 24 hộ với 96 nhân khẩu; tỉ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 12,5%.

Thời gian qua, Đảng ủy đặc khu Cồn Cỏ đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo vận hành thực hiện đồng bộ, có hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, bảo đảm yêu cầu về nội dung, quy trình, tính khả thi; thể hiện sự nỗ lực, cố gắng lớn của cán bộ đặc khu để vận hành bộ máy mới thông suốt, không bị gián đoạn trong phục vụ nhân dân.

Hiện nay, Đảng ủy đặc khu Cồn Cỏ đang tập trung chú trọng vào việc xây dựng đề án “Phát triển đặc khu Cồn Cỏ mạnh về kinh tế, vững về quốc phòng-an ninh” theo kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm để đưa Cồn Cỏ phát triển vươn mình trong kỷ nguyên mới.