Bài viết của tác giả Daniel Stables, với những hình ảnh sống động của nhiếp ảnh gia Ulf Svane, đã tái hiện một góc nhìn chân thực và đầy lôi cuốn về văn hóa ẩm thực độc đáo nơi đây.
Vị ngon từ truyền thống cung đình
Hướng dẫn viên Quốc Dũng đã hé lộ nguồn gốc của nền ẩm thực chay tinh túy tại Huế. Dù nổi tiếng với lối sống xa hoa, các vị vua triều Nguyễn (từ năm 1802 đến 1945) lại là những Phật tử thuần thành. Họ ăn chay vào các ngày lễ linh thiêng trong năm.
Chính sự kết hợp giữa lòng sùng đạo và phong cách thưởng thức bữa ăn xa xỉ (trung bình 50 món mỗi bữa) đã thúc đẩy các đầu bếp cung đình sáng tạo nên một nền ẩm thực chay phong phú, cầu kỳ bậc nhất Việt Nam. Ngày nay, di sản ẩm thực cung đình ấy đang đưa Huế trở thành điểm đến lý tưởng cho những du khách theo lối sống thực vật.
Trải nghiệm ẩm thực chay của người bản xứ
Câu chuyện của Daniel Stables tiếp tục khi anh cùng hướng dẫn viên Quốc Dũng dạo bước qua các con phố tấp nập của Huế vào một đêm rằm. Đối với những Phật tử thuần thành ở Huế, ngày rằm và mồng một âm lịch hàng tháng là thời điểm họ ăn chay. Vào những ngày này, các nhà hàng trên khắp thành phố đều phục vụ những món chay truyền thống.
Tại một quầy hàng ven đường, Daniel đã thưởng thức món mít trộn ngọt dịu và món bánh xèo giòn rụm với nhân nấm, rau thơm. Anh đặc biệt thích cái tên "bánh xèo hạnh phúc" mà ông Dung giải thích, không chỉ vì hình dáng cong cong như nụ cười mà còn vì hương vị thơm ngon và cảm giác giòn tan tuyệt vời.
Thói quen đi chợ mỗi sáng và nấu ăn tại nhà
Tác giả cũng có một buổi sáng thú vị tại chợ Đông Ba, nơi anh cảm nhận được sự sống động của văn hóa mua sắm truyền thống. Dù tủ lạnh đã phổ biến, người dân Huế vẫn giữ thói quen đi chợ mỗi sáng để mua thực phẩm tươi ngon.
“Người Việt không thích siêu thị. Mọi người vẫn đến chợ mỗi sáng để mua đồ tươi,” anh Dũng nói.
Tại đây, Daniel bị cuốn hút bởi sự phong phú của các loại rau, củ, hoa và quả. Từ những trái khổ qua, củ riềng đến hạt sen và tiêu xanh. Anh cùng ông Dung đã mua sắm nguyên liệu cho một lớp học nấu ăn, với mục đích khám phá bí mật của ẩm thực chay Huế.
Làn sóng ẩm thực xanh tại Huế
Lớp học nấu ăn diễn ra tại An Nhien Garden, nhà hàng chay nổi tiếng chuyên dùng nguyên liệu hữu cơ, địa phương. Tại đây, Daniel đã gặp gỡ đầu bếp trẻ Nguyễn Thị Thúy Nhiên, đồng sở hữu nhà hàng.
Chị Nhiên đã hướng dẫn anh làm món vạ trộn, món salad chay cung đình cổ xưa. Món ăn này kết hợp quả vả non, cà rốt và nấm, nêm nếm với nước tương, tạo nên một hương vị thanh tao nhưng đầy đủ, với kết cấu dai ngon như thịt.
Nhà hàng của chị Nhiên là một trong số nhiều nhà hàng chay tại Huế đang tiên phong cho một lối sống lành mạnh và bền vững. Chị chia sẻ: “Nhiều người ở Huế là Phật tử và theo truyền thống, chúng tôi ăn chay vài ngày mỗi tháng. Nhưng trước đây, mọi người có thể ăn bất cứ thứ gì, miễn là không phải thịt – có thể là đồ ăn nhanh. Giờ đây, chúng tôi đang giúp mọi người nhận ra rằng chúng ta chỉ có một cơ thể và phải yêu thương nó mỗi ngày.”
Bài viết kết thúc với lời nhắn nhủ đầy ý nghĩa từ chị Nhiên: “Đó không phải là việc ăn chay hoàn toàn, mà chỉ là ăn ít thịt đi một chút, ăn nhiều rau xanh hơn một chút – và khỏe mạnh hơn một chút mỗi ngày.”
