Mỗi khi cao nguyên Đà Lạt bước vào mùa mưa, rừng thông và các khu đồi quanh hồ Tuyền Lâm, xã Xuân Trường hay vùng ven huyện Lạc Dương lại trở nên nhộn nhịp. Không phải bởi du khách đến ngắm sương mù hay săn ảnh hoa dại, mà bởi một lý do giản dị hơn: mùa hái nấm bắt đầu.
Những cơn mưa đêm khiến lớp đất dưới rừng trở nên tơi xốp, ẩm ướt – điều kiện lý tưởng để các loại nấm mọc lên trong tĩnh lặng. Từ sáng sớm, người dân bản địa đã lên đường vào rừng, mang theo giỏ mây, dao nhỏ và chút kinh nghiệm tích lũy từ đời ông bà. Họ lặng lẽ lần theo từng gốc thông, bới nhẹ lớp lá mục và rêu xanh, tìm những chiếc mũ nấm vừa trồi lên khỏi mặt đất.
Theo người dân, mỗi mùa nấm kéo dài khoảng hai tháng, nhưng thời gian “vàng” chỉ trong vài tuần đầu. Một số loại nấm phổ biến như nấm mối đen, nấm tràm, nấm tán dù trắng hay nấm sữa đều có vị ngọt dịu, hương thơm nhẹ và giàu dinh dưỡng. Đây cũng là nguồn thực phẩm tự nhiên quý giá, được người dân hái mang về bán tại chợ Đà Lạt hoặc cung cấp cho các nhà hàng địa phương.
Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở giá trị ẩm thực và sinh kế, mùa nấm những năm gần đây đang trở thành điểm nhấn mới trong loại hình du lịch sinh thái của Đà Lạt. Nhiều du khách, đặc biệt là người trẻ và các gia đình yêu thiên nhiên, tìm đến vùng ven đô để tham gia các tour hái nấm kết hợp đi bộ rừng.
Một hành trình hái nấm thường bắt đầu từ lúc bình minh, khi mặt đất còn đọng sương và tiếng chim rừng chưa vơi. Dưới sự hướng dẫn của người bản địa, du khách được học cách phân biệt nấm lành – nấm độc, cùng nhau tìm kiếm và thu hái nấm ngay giữa thiên nhiên hoang sơ. Sau vài giờ di chuyển và tìm kiếm, thành quả là những giỏ nấm tươi rói sẽ được mang về điểm dừng chân để chế biến thành các món ăn đơn giản như nấm nướng, cháo nấm hay lẩu rau rừng – vừa đủ ấm bụng, vừa đủ thơm thảo.
“Tôi từng nghĩ Đà Lạt chỉ có cà phê và hoa. Nhưng lần này, được vào rừng hái nấm, nghe người địa phương kể chuyện núi rừng và tự tay nướng nấm trên bếp củi, tôi thấy một Đà Lạt hoàn toàn khác – gần gũi và sâu sắc hơn,” anh Lê Hữu Trí, du khách từ Hà Nội, chia sẻ sau một chuyến đi trải nghiệm tại xã Đạ Sar.
Tuy nhiên, không phải loại nấm nào mọc trong rừng cũng có thể ăn được. Một số loài nấm độc có hình dáng rất giống nấm lành, chỉ khác nhau ở màu sắc, gân lá hay cuống thân. Ngộ độc nấm dại là tai nạn không hiếm nếu không có kiến thức. Vì vậy, du khách được khuyến cáo không nên đi hái nấm một mình và chỉ sử dụng những loại đã được người có kinh nghiệm xác nhận.
Theo các hướng dẫn viên tổ chức tour hái nấm tại địa phương, hoạt động này không chỉ giúp du khách kết nối với thiên nhiên, rèn luyện thể lực mà còn mang lại hiểu biết thiết thực về hệ sinh thái rừng. Một số tour còn lồng ghép thêm hoạt động giáo dục môi trường, nhằm nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên trong cộng đồng.
Trong nhịp sống ngày càng gấp gáp, hành trình theo chân người bản địa vào rừng hái nấm – nghe lá rừng xào xạc, cảm nhận đất ẩm dưới chân và tự tay chế biến bữa ăn từ thứ thiên nhiên ban tặng – là trải nghiệm vừa giản dị, vừa sâu sắc. Giữa lòng cao nguyên xanh, mùa nấm không chỉ đánh thức sự sống trong rừng, mà còn gợi mở một hướng đi mới cho du lịch bền vững của Đà Lạt.
Thông tin thêm: Mẹo và tour trải nghiệm hái nấm ở Đà Lạt
Một số lưu ý khi hái nấm tự túc:
- Nên đi cùng người bản địa hoặc hướng dẫn viên có kinh nghiệm.
- Tránh hái nấm có màu sắc sặc sỡ, tiết dịch lạ hoặc có mùi hắc.
- Thời điểm lý tưởng là sáng sớm, sau một đến hai ngày mưa.
- Mang giày chống trượt, dao nhỏ, găng tay và giỏ đựng riêng.
- Luôn thông báo lịch trình cho nơi lưu trú hoặc người thân nếu đi rừng.
Gợi ý khi mua tour hái nấm:
Hiện tại có rất nhiều tour hái nấm nhưng chủ yếu là tự phát. Du khách cần tham khảo kỹ trên các nhóm cộng đồng trước khi mua tour. Các tour hái nấm hiện tại có giá dao động từ 100.000 đồng đến 650.000 đồng.
