Sự việc xảy ra vào trưa ngày 24/5, tại điện Thái Hòa – Đại nội Huế. Một người đàn ông đã lẻn vào điện, leo lên ngai vàng ngồi. Người này liên tục múa tay múa chân và miệng không ngừng kêu gào, la hét. Sau đó, người đàn ông này đã bẻ gãy tay ngai của ngai vàng triều Nguyễn.
Đoạn video do khách tham quan ghi lại, ngay lập tức lan truyền rộng rãi, khiến cộng đồng mạng xã hội dậy sóng. Người dân phẫn nộ về hành vi phá hoại bảo vật quốc gia. Nhiều người bức xúc: Vì sao sự việc xảy ra một lúc thì bảo vệ mới phát hiện và khống chế người đàn ông này? Một bảo vật quốc gia nhưng lại được bảo vệ sơ sài, đứng trơ trọi giữa không gian rộng lớn mà không có bất kỳ một thiết bị, vật dụng nào che chắn, bảo vệ. Dư luận không khỏi đặt câu hỏi hoài nghi về vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu quản lý ở đâu qua sự việc nêu trên?
Kẻ tội đồ dưới vỏ bọc một khách du lịch
Theo bảng tường trình của cơ quan chức năng, đối tượng Hồ Văn Phương Tâm, thường trú tại phường Hương Long, quận Phú Xuân, thành phố Huế đã mua vé vào cổng của Đại nội Huế minh bạch và hợp pháp.
Lúc vào khu vực Điện Thái Hòa, đối tượng này đã có biểu hiện không bình thường, nhân viên bảo vệ đã mời đối tượng đi ra phía hậu điện. Tuy nhiên, đối tượng sau đó quay lại, lẻn vào khu vực trưng bày ngai vua triều Nguyễn, la hét và phá hỏng phần tựa phía trước tay ngai vàng bên trái.
Có thể thấy, ngay từ khi đối tượng tiếp cận đã có những hành vi, biểu hiện cho thấy sự bất thường, không đúng chuẩn mực, vượt quá giới hạn của một du khách tại một địa điểm du lịch. Và nếu có sự ngăn chặn cứng rắn ngay từ cổng soát vé vào đã không có sự việc đáng tiếc như bây giờ.
Đại nội kinh thành Huế, không chỉ là điểm đến thăm quan du lịch cấp quốc gia, mà còn là biểu tưởng của văn hóa, tinh thần, nơi lưu giữ các hiện vật và bảo vật quốc gia qua nhiều thời kỳ lịch sử. Ấy vậy mà, từ sự bảo vệ lơ là tắc trách đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khi báu vật ngai vàng triều Nguyễn có giá trị lịch sử hàng trăm năm, qua 13 đời vua triều Nguyễn (1802-1945) lại bị một kẻ côn đồ phá hoại chỉ trong tích tắc.
Nghiêm trị kẻ phá hoại và làm rõ vai trò, trách nhiệm của người liên quan.
Ngay sau sự việc xảy ra, lực lượng Công an phường Đông Ba đã lập biên bản bắt người phạm tội. Tại thời điểm bị bắt, đối tượng có biểu hiện loạn thần, la hét, nỏi nhảm. Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố cũng đã phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân quận Phú Xuân thu thập các tài liệu chứng cứ để làm rõ vai trò, trách nhiệm của các bên liên quan nhằm giải quyết vụ việc theo đúng trình tự, quy định của pháp luật.
Theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho rằng, đây là sự cố hết sức hi hữu, mặc dù thời gian qua Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế đã có nhiều giải pháp đảm bảo an ninh trong khu di sản như tăng cường lắp đặt camera giám sát, xây dựng quy chế phân công trực bảo vệ, có bộ phận cơ động thường xuyên kiểm tra các địa bàn di tích...
Ngai vàng triều Nguyễn hiện là vật độc bản, có tầm quan trọng to lớn, mang nhiều giá trị lịch sử, văn hóa, mỹ thuật. Đương nhiên, kẻ phá hoại sẽ bị pháp luật nghiêm trị. Tuy nhiên, qua sự việc phơi bày rõ một thực trạng, một lỗ hổng trong cách quản lý, bảo tồn các hiện vật, di sản văn hóa.
Câu chuyện ở điện Thái Hòa là một bài học cảnh tỉnh cho tất cả các Trung tâm quản lý và bảo tồn di sản văn hóa, bảo vật quốc gia. Nó đặt ra bài toán không chỉ cho ngành bảo tồn di sản, mà còn cho toàn xã hội. Không phải cứ “mất bò mới lo làm chuồng”, thay vì đối phó khi có sự việc xảy ra thì hãy tìm cách giải triệt để bài toán ở trên.
Theo Luật sư Vũ Quốc Toản (Công ty Luật Thiên Quý), hành vi cố ý phá hoại tài sản Quốc gia, mà cụ thể ở đây là bẻ gẫy ngai vàng triều Nguyễn – một bảo vật của nhà nước thì khung hình phạt cao nhất có thể lên tới 20 năm tù, theo Điều 178 Bộ luật Hình sự.
Cũng theo Luật sư Toản, Luật Di sản văn hóa cũng quy định rõ, các cơ quan, tổ chức được giao quản lý di tích phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các di sản, đặc biệt là những bảo vật cấp quốc gia. Nếu để xảy ra hậu quả nghiêm trọng do buông lỏng quản lý, người đứng đầu đơn vị có thể bị xử lý hành chính, thâm chí bị xem xét trách nhiệm hình sự.
