Bộ sưu tập di ảnh chân dung Đại đoàn kết gồm 8 chân dung những vị lãnh đạo đầu tiên của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam, gồm: Nguyễn Lương Bằng, Huỳnh Thúc Kháng, Tôn Đức Thắng, Nguyễn Hữu Thọ, Trịnh Đình Thảo, Hoàng Quốc Việt, Huỳnh Tấn Phát, Lê Quang Đạo.
Bộ sưu tập Vinh quang Nhà giáo Việt Nam gồm 20 chân dung những nhân sĩ, trí thức, nhà giáo có công với đất nước gồm: Nguyễn Văn Tố, Hồ Đắc Di, Trần Huy Liệu, Đặng Thai Mai, Vũ Ngọc Phan, Hoàng Minh Giám, Nguyễn Văn Huyên, Phạm Ngọc Thạch, Tạ Quang Bửu, Đặng Văn Ngữ, Phan Anh, Tôn Thất Tùng, Trần Duy Hưng, Võ Quý Huân, Trần Hữu Tước, Trần Đại Nghĩa, Ngụy Như Kon Tum, Phạm Huy Thông, Lê Thị Bạch Cát, Lê Thị Thiên…
Hai bộ sưu tập là kết quả nhiều tháng phục dựng công phu của nhóm họa sĩ trẻ thuộc Trái tim người lính, sử dụng công nghệ hiện đại để tái hiện chân dung các lãnh đạo Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam, cùng nhiều nhân sĩ, trí thức tiêu biểu trong sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc.
Trưởng Ban tổ chức sự kiện, Đại tá, Nhà văn Đặng Vương Hưng cho biết, hai bộ sưu tập không chỉ nhằm tôn vinh công lao của những vị lãnh đạo Mặt trận, những nhà giáo tiêu biểu, mà còn góp phần nhắc nhớ về sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc – nền tảng quan trọng để đất nước vượt qua khó khăn, xây dựng xã hội văn minh và phát triển.
Nhiều nhân vật trong bộ sưu tập là những trí thức lớn, những nhà giáo đã vượt qua thử thách, sẵn sàng dấn thân trong chiến tranh và thời bình vì lý tưởng chung. Họ là những con người tiêu biểu, đại diện cho hàng triệu người trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc, những người sẵn sàng rời bỏ cuộc sống giàu sang, an nhàn, chấp nhận gian khổ, hiểm nguy và hy sinh vì lý tưởng cao đẹp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc.
Chia sẻ tại buổi lễ, bà Nguyễn Thị Tuyết - Giám đốc Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam cho biết: “Trong các cuộc kháng chiến, hàng vạn nhà giáo đã không chỉ cầm bút, mà còn trực tiếp cầm súng chiến đấu. Với tư cách là Giám đốc Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, tôi đặc biệt xúc động khi nói về những sự hy sinh này, bởi trong đó có rất nhiều người là phụ nữ, là những cô giáo trẻ”.
Đó là cô giáo Lê Thị Bạch Cát, từ một nữ giảng viên Đại học trở thành chiến sĩ Biệt động Sài Gòn. Đó là cô giáo, liệt sĩ Lê Thị Thiên, với những trang nhật ký thấm đẫm máu lửa “Thế hệ Hồ Chí Minh”. Đó là cô giáo Dương Lệ Chi, người đã ngã xuống, lấy thân mình che cửa hầm tránh pháo cho học sinh trong trận càn Đông Dương tháng 5/1970. Và còn biết bao thầy giáo như thầy Ca Lê Hiến, người tạo nên “dáng đứng Việt Nam”, hy sinh tại Sài Gòn Mậu Thân 1968; thầy Trần Thế Lộc hy sinh tại Xuân Lộc, Đồng Nai…
“Họ đã dâng hiến trọn vẹn trí tuệ, tuổi thanh xuân và cả cuộc đời mình cho sự nghiệp cách mạng. Bộ sưu tập di ảnh chân dung Vinh quang Nhà giáo Việt Nam mà chúng tôi đón nhận hôm nay là một sự tri ân sâu sắc đối với những thầy, cô đã hy sinh hết thảy vì học sinh thân yêu và vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Chúng tôi xin cam kết sẽ gìn giữ và phát huy giá trị của bộ sưu tập này tại Bảo tàng”, bà Tuyết nhấn mạnh.
Trong kháng chiến, đã có hàng vạn nhà giáo không chỉ cầm bút, cầm sách vở giảng bài cho học sinh, mà còn trực tiếp cầm súng chiến đầu với kẻ thù. Chỉ tính riêng trong kháng chiến chống Mỹ, theo thống kê chưa đầy đủ, từ tháng 5/1961 đến tháng 12/1974 đã có tới 2.752 cán bộ, giáo viên miền Bắc đi B và 621 nhà giáo đã anh dũng hy sinh. Có một Khu tưởng niệm liệt sĩ dành riêng cho ngành giáo dục nằm trên Đồi 82 của nghĩa trang liệt sĩ Tân Biên, tỉnh Tây Ninh (cũ) được xây dựng từ năm 1994. Bia tưởng niệm đã ghi danh 111 nhà giáo miền Bắc đi B và 510 giáo viên các địa phương miền Nam đã hi sinh cho giáo dục suốt những năm đạn lửa chiến tranh.
Trong khuôn khổ sự kiện, Ban Tổ chức cũng giới thiệu cuốn nhật ký chiến trường Ghi vội trên mâm pháo của tác giả Nguyễn Thùy – nhà giáo, thương binh sinh năm 1944 tại Bắc Ninh. Cuốn sách gồm 270 trang, do NXB Hội Nhà văn ấn hành.
Tác phẩm ghi chép về chiến trường Tây Bắc và Thượng Lào, thời điểm cuối thập niên 1970, cung cấp cho bạn đọc nhiều chi tiết thú vị, về cuộc sống, chiến đấu của thế hệ đầu tiên bộ đội cao xạ pháo trong kháng chiến chống Mỹ. Tác phẩm cũng là di sản của một thời hoa lửa để lại cho thế hệ hôm nay.
