Bảo tàng Quảng Ninh không gian văn hóa du lịch

Bảo tàng Quảng Ninh là bảo tàng tổng hợp cấp tỉnh. Công tác tổ chức quản lý chuyên nghiệp, lại khéo Marketing, quảng bá truyền thông, kết nối tour du lịch trong và ngoài nước. Thu hút được đông đảo du khách, khách du lịch hễ đến vịnh Hạ Long là ghé thăm bảo tàng. Bảo tàng Quảng Ninh giàu môi trường sư phạm (Pedagogy), các ngành học kéo đến thực hành rất đông, trở thành giảng đường ngoại khóa cho các trường học, cấp học.

Môi trường sư phạm.

Bảo tàng Quảng Ninh được ví như học đường của các trường học, bởi các hoạt động trải nghiệm và sáng tạo tại ngay chính không gian trưng bày với các sân chơi bổ ích, thú vị cho tuổi trẻ như: “Tìm hiểu lịch sử Quảng Ninh qua hiện vật bảo tàng”, “Đêm hội Trăng rằm - Trải nghiệm cùng bé”, “Bé làm nghệ nhân nhí”, “Team building”...

Một trong những trải nghiệm thú vị của tuổi trẻ khi đến Bảo tàng Quảng Ninh là được vào hòa mình với thực cảnh “thợ mỏ vào ca”. Du khách trẻ được mặc bộ bảo hộ lao động thợ mỏ, nhất là thợ mỏ khai thác than công nghệ hầm lò với đầy đủ trang thiết bị an toàn lao động trong lòng đất nom như phi công vũ trụ, bước vào gương than và thưởng thức bữa ăn giữa ca của thợ mỏ với đặc sản bánh mì mỏ... Với nội lực ấy, mà Bảo tàng Quảng Ninh đạt số lượng khách đến hàng đầu các bảo tàng địa phương trong cả nước và là Bảo tàng đầu tiên tự chủ tài chính của Việt Nam.

Công trình bắt mắt, công năng hợp lý.

Nhà bảo tàng Quảng Ninh xây dựng 3 tầng liền khối với Thư viện, Trung tâm hội thảo văn hóa, cùng khuôn viên sân trưng bày hiện vật ngoài trời, hiện vật đặc trưng vùng mỏ với hòn than nguyên khối lớn nhất Việt Nam, tượng chân dung công nhân mỏ, những cỗ súng phòng không từng bắn rơi máy bay Mỹ, làm nên chiến thắng bắt sống phi công đầu tiên khi quân Mỹ không kích Miền Bắc. Nhà Bảo tàng  trong quần thể các công trình văn hóa cấp tỉnh, tại phường Hạ Long. Công trình trên đất đắc địa, không gian kiến trúc bên đường bờ biển mà Tạp chí Huffington Post-một báo điện tử uy tín của Mỹ từng bình chọn là một trong mười đường bờ biển ấn tượng nhất hành tinh. Tòa nhà ngoại thất thiết kế phá cách, lạ mắt; nội thất khác biệt, giao thông nội bộ thông thoáng.

Bà Trịnh Thị Thu Thủy (người khuyết tật) công tác tại Dự án Thúc đẩy du lịch cho người khuyết tật tại Việt Nam, đã ca ngợi hệ thống giao thông nội bộ của bảo tàng Quảng Ninh thiết kế hợp lý, có cầu thang dành cho người khuyết tật. Còn khẳng định, mình đã đến tham quan trên 10 nhà bảo tàng của các địa phương trong nước, không thấy có lối đi và cầu thang dành cho người khuyết tật như Bảo tàng Quảng Ninh này.

Bên trong Bảo tàng Quảng Ninh, điểm nhấn tại tầng một là các ống núi in hình ảnh Vịnh Hạ Long, tạo thành không gian trưng bày giới thiệu về điều kiện tự nhiên của Quảng Ninh. Tầng hai tòa nhà là không gian thiết kế mô phỏng con thuyền gỗ, vừa là nơi ở vừa là phương tiện khai hải sản của ngư dân vùng biển Đông Bắc bộ (Quảng Ninh). Tầng ba trưng bày khai trường mỏ than lộ thiên, mỏ than hầm lò…đặc trưng của Khu mỏ Quảng Ninh; hình ảnh trực quan, sa bàn mô phỏng các thời kỳ lịch sử phát triển của ngành khai thác than từ thời Phong Kiến (1840), Pháp thuộc (1883-1955) đến công nghiệp mỏ hiện đại ngày nay... Bảo tàng Quảng Ninh trưng bày-lưu trữ các hiện vật đậm đặc giá trị lịch sử văn hóa, thiên nhiên và con người Quảng Ninh.

Nơi đánh thức tâm hồn.

Bảo tàng Quảng Ninh giúp du khách khám phá sự phong phú về đời sống xã hội, trầm tích văn hóa, giá trị thẩm mỹ, tài nguyên của địa phương. Bộ sưu tập 8 bảo vật quốc gia với hộp vàng Ngọa Vân-Yên Tử, bình gốm Đầu Rằm có niên đại hơn 3.000 năm... Hệ thống trưng bày của bảo tàng khá độc đáo, bảo đảm tính tiên tiến, cập nhật được những tiến bộ hàng đầu về phương pháp trưng bày của thế giới; các không gian được trưng bày sinh động, hiện vật sắp xếp khoa học, đẹp mắt tránh được sự nhàm chán.

Anh Giáp Văn Khải, khách du lịch từ thành phố Hồ Chí Minh đến cho biết: mình có cảm tình với Bảo tàng Quảng Ninh. Bảo tàng không chỉ độc đáo về mặt kiến trúc tòa nhà và ở vị trí đắc địa, mà còn hấp dẫn về không gian trưng bày với hàng nghìn hiện vật được sưu tầm, tích lũy, phong phú về nội dung, khắc họa được chân dung đất và người Quảng Ninh. Từ kiến tạo địa chất, đa dạng sinh học, tài nguyên thiên nhiên đến sự sống của con người. Các giai đoạn lịch sử phát triển công nghiệp khai khoáng, lâm-thổ sản-biển đảo và văn hóa đồng bào các dân tộc vùng Đông Bắc bộ.

Cụ Nguyễn Ngọc Thung 93 tuổi, người duy nhất trong đoàn quân tiếp quản Vùng Mỏ (1955) còn thọ, cư trú tại số 755 đường Lê Thánh Tông, phường Hồng Gai kể: khi đến thăm không gian trưng bày hiện vật Khu mỏ thời kháng chiến chống Pháp mình như sống lại kỷ niệm tuổi 20 mươi. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ 7/5/1954, mình ở Trung đoàn 244 đơn vị được giao nhiệm vụ tiếp quản Vùng mỏ. Khi đặt chân đến vùng mỏ, đường sá vắng tanh, trước mặt đoàn quân không một bóng người (khác với hình ảnh sau này các nhà đạo diễn dựng lại) bởi người dân còn ngờ vực vì trước đó quân Pháp và quan lại phong kiến bịa đặt rằng: Việt Minh là giặc cỏ, đi đến đâu cũng hãn hiếp, cướp bóc…dân thì mù chữ, nghèo nàn, lạc hậu lại nhẹ dạ cả tin.

Sau thực tế tận mắt nhìn thấy những anh bộ đội sao vàng mũ lưới, áo trấn thủ, quần ống túm…gương mặt hiền lành, dễ thương thì ùa ra xem và chào đón. Rồi họ quấn quýt nhất là các cô gái trẻ thợ sàng sẩy than, em nào cũng muốn làm quen được anh bộ đội. Nay Bảo tàng tái hiện lại những lán thợ xưa, khai trường cũ… đất ở xưa nay hóa tâm hồn. Hình ảnh cô gái Nhà sàng còn đậm chất quê, áo nâu màu bùn, ánh mắt đưa duyên trong nếp khăn mỏ quạ, mà anh lính trẻ Nguyễn Ngọc Thung khi ấy cảm nhận. Nỗi lòng trắc ẩn chìm vào quá khứ trên bảy thập kỷ, nay như vọng về. Bảo tàng Quảng Ninh là nơi đánh thức tâm hồn, nơi giáo dục truyền thống cách mạng.

Không gian văn hóa du lịch.

Giám đốc Bảo tàng-Thư viện Quảng Ninh Đỗ Quyết Tiến cho biết, Bảo tàng Quảng Ninh tiếp tục nâng cao trình độ nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ-nhân viên theo hướng chuyên nghiệp cao, ứng dụng công nghệ số, thường xuyên bổ sung hiện vật, chỉnh lý không gian trưng bày tạo sự mới lạ, hấp dẫn. Mục tiêu đổi mới phương thức phục vụ, năng động sáng tạo, số hóa cao, xúc tiến marketing, quảng bá rộng rãi hình ảnh khác biệt của Bảo tàng Quảng Ninh. Đổi mới cách tiếp cận bảo tồn-bảo tàng, thay vì người tìm đến bảo tàng bằng bảo tàng tìm đến người. Bảo tàng Quảng Ninh kết nối với các đơn vị lữ hành, các tour du lịch trong và ngoài nước, biến vật thể bảo tàng thành giá trị kinh tế phi vật thể, thành món ăn tinh thần, thành sản phẩm du lịch quý giá níu chân du khách.

Bảo tàng Quảng Ninh vươn mình ra thế giới và khu vực đã được ghi nhận. Du khách Shannon (Australia) trên trang du lịch nổi tiếng Tripadvisor từng nhận xét: “Bảo tàng này là sử thi. Ba tầng với lượng thông tin khổng lồ giúp bạn hình dung đầy đủ về mọi thông tin Việt Nam bạn muốn tìm hiểu”.

Bảo tàng Quảng Ninh xác định Hiệp hội du lịch các cấp, các đơn vị lữ hành, các tour du lịch trong và ngoài nước là chân hàng lớn quyết định sự lỗ lãi khi khai thác giá trị Di sản, bảo tàng tự chủ tài chính, đóng góp nghĩa vụ với nhà nước. UBND tỉnh Quảng Ninh đã công nhận Bảo tàng Quảng Ninh là sản phẩm du lịch nằm trong tuyến 12 điểm du lịch lớn vùng lõi đô thị, đang tỏa sáng một trung tâm văn hóa du lịch của tỉnh Quảng Ninh.

Vũ Phong Cầm