Trong thời đại du lịch toàn cầu và mạng xã hội bùng nổ, việc chụp ảnh – đặc biệt là ảnh selfie – đã trở thành một phần không thể thiếu trong mỗi hành trình. Tuy nhiên, không phải ở đâu cũng được phép “giơ máy là chụp”. Nhiều quốc gia áp dụng các quy định nghiêm ngặt về việc chụp ảnh ở nơi công cộng, nhất là khi ảnh có yếu tố nhạy cảm, xâm phạm quyền riêng tư hoặc vi phạm quy định tại địa phương.
Chuyên gia du lịch Gavin Lapidus – nhà sáng lập eShores, hãng du lịch cao cấp của Anh – cảnh báo: “Chúng tôi luôn khuyên khách hàng tìm hiểu kỹ trước khi chụp ảnh, đặc biệt tại các quốc gia có nền văn hóa hoặc hệ thống pháp lý đặc thù. Đôi khi, một hành động nhỏ có thể khiến bạn trả giá đắt”.
Dưới đây là 5 điểm đến tiêu biểu mà du khách cần đặc biệt lưu ý nếu không muốn biến một bức ảnh lưu niệm thành rắc rối pháp lý lớn.
1. Dubai (UAE): Mức phạt có thể lên đến 3,5 tỷ đồng
Dubai nổi tiếng với sự xa hoa, hiện đại và là điểm đến yêu thích của giới du lịch sang trọng. Tuy nhiên, đây cũng là nơi có các quy định rất nghiêm ngặt liên quan đến việc chụp ảnh.
Ở UAE, việc chụp ảnh người khác mà không có sự đồng ý được xem là vi phạm quyền riêng tư cá nhân và có thể bị xử phạt theo Luật An ninh mạng. Mức phạt có thể lên tới 500.000 AED (khoảng 3,5 tỷ đồng) và kèm theo án tù từ vài tháng đến một năm, tùy mức độ vi phạm.
Đặc biệt, các địa điểm như tòa nhà chính phủ, cung điện hoàng gia, khu quân sự, hay các cơ sở tôn giáo đều cấm quay phim, chụp ảnh hoàn toàn. Ngay cả các trung tâm thương mại lớn hay các địa điểm du lịch nổi tiếng như Burj Khalifa, Dubai Mall, việc vô tình ghi lại hình ảnh người khác – đặc biệt là phụ nữ – cũng có thể bị xem là vi phạm luật.
2. Tây Ban Nha: Đừng chụp ảnh cảnh sát nếu không muốn mất gần 1 tỷ đồng
Từ năm 2015, Tây Ban Nha áp dụng Luật Bảo vệ An ninh Công cộng, còn gọi là "Luật Gag", nhằm kiểm soát việc sử dụng hình ảnh của cảnh sát và lực lượng chức năng trong không gian công cộng. Việc chụp ảnh, quay video cảnh sát khi đang thi hành nhiệm vụ – ngay cả khi chỉ để đăng lên mạng xã hội – có thể bị xem là hành vi gây nguy hiểm hoặc cản trở nhiệm vụ của họ.
Mức phạt cho hành vi này dao động từ 600 đến 30.000 euro (khoảng 18 triệu đến 919 triệu đồng). Luật này từng gây tranh cãi vì được cho là hạn chế quyền tự do báo chí và quyền giám sát của công dân, nhưng đến nay vẫn được áp dụng khá phổ biến trong thực tế.
Du khách cần đặc biệt tránh chụp ảnh trong các cuộc biểu tình, sân bay, nhà ga, hoặc gần các cơ quan công quyền. Chỉ một bức ảnh thiếu hiểu biết, bạn có thể phải đối mặt với khoản phạt không nhỏ và nhiều rắc rối pháp lý kéo dài.
3. Nhật Bản: Tôn trọng sự riêng tư là quy tắc sống còn
Nhật Bản là quốc gia nổi tiếng với văn hóa tôn trọng không gian cá nhân và sự riêng tư tuyệt đối. Việc chụp ảnh ở những nơi thiêng liêng như đền chùa, nghĩa trang, ryokan (nhà trọ truyền thống) thường bị cấm triệt để, dù không phải nơi nào cũng gắn biển cảnh báo rõ ràng.
Tại khu phố cổ Gion (Kyoto), nơi sinh sống của các geisha, du khách bị cấm hoàn toàn việc chụp ảnh từ năm 2019. Đây là kết quả của hàng loạt vụ việc khách du lịch chen lấn, rượt đuổi geisha để “săn ảnh”, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống cư dân địa phương. Người vi phạm có thể bị phạt 10.000 Yên (khoảng 1,7–2,1 triệu đồng).
Tại các nhà ga lớn như Tokyo hoặc Osaka, việc sử dụng tripod hoặc đứng chụp ảnh lâu cũng có thể bị nhân viên an ninh yêu cầu dừng lại, thậm chí xử phạt nếu gây cản trở lưu thông.
4. Portofino (Italia): Đứng selfie quá lâu cũng bị phạt
Thị trấn biển xinh đẹp Portofino thuộc vùng Liguria (Italia) từng nổi danh là nơi lui tới của giới siêu giàu. Nhưng với sự bùng nổ của khách du lịch “check-in”, nơi đây buộc phải ban hành lệnh cấm dừng lại quá lâu tại một số điểm ngắm cảnh để... chụp ảnh tự sướng.
Quy định được đưa ra vào năm 2023 nhằm tránh tắc nghẽn giao thông bộ hành và duy trì trật tự công cộng trong mùa cao điểm. Nếu bạn mải mê tạo dáng và không chú ý đến biển báo "no waiting zone", mức phạt có thể lên tới 275 euro (khoảng 8,4 triệu đồng).
Giới chức địa phương cho biết quy định này không nhằm cấm chụp ảnh hoàn toàn, mà chỉ giới hạn hành vi chiếm dụng không gian công cộng quá lâu – một vấn đề ngày càng phổ biến tại các thị trấn nhỏ, nơi không có nhiều diện tích cho du khách dừng chân.
5. Hàn Quốc: Quyền được đối mặt và quy định cấm gậy selfie
Ở Hàn Quốc, “quyền được đối mặt” – tức quyền kiểm soát hình ảnh cá nhân – đã được luật hóa và thực thi khá nghiêm. Điều này có nghĩa là nếu bạn chụp ảnh ai đó nơi công cộng mà không được sự đồng ý, đặc biệt là phụ nữ, bạn có thể bị kiện vì xâm phạm đời tư.
Năm 2018, Hàn Quốc từng ghi nhận nhiều vụ việc liên quan đến “spy cam” (camera quay lén), khiến quốc gia này tăng cường luật pháp nhằm bảo vệ quyền riêng tư. Việc chụp ảnh người lạ không xin phép không chỉ bị phạt tiền mà còn có thể bị giam giữ tùy mức độ nghiêm trọng.
Thêm vào đó, gậy selfie có tích hợp bluetooth (dùng sóng radio để kết nối) cũng cần được chứng nhận chính thức từ Cơ quan Tiêu chuẩn Hàn Quốc. Sử dụng gậy không đạt chuẩn có thể bị xử phạt hành chính – dù trên thực tế, quy định này hiện được áp dụng hạn chế hơn so với trước đây.
Trong thời đại mà hình ảnh được chia sẻ chỉ sau một cái chạm tay, việc hiểu và tôn trọng quy định địa phương là điều cần thiết với mọi du khách. Đừng để một bức ảnh khiến bạn mất trắng hàng triệu đồng, hoặc tệ hơn – phải hầu tòa nơi đất khách.
Trước mỗi chuyến đi, hãy dành vài phút tìm hiểu kỹ quy định về quay – chụp tại điểm đến. Hỏi nhân viên khách sạn, hướng dẫn viên địa phương, hoặc đơn giản là quan sát kỹ biển báo nơi công cộng. Và quan trọng nhất – đừng bao giờ chụp ảnh người lạ nếu chưa xin phép.
Du lịch văn minh bắt đầu từ những hành động nhỏ, nhưng có thể giúp bạn giữ nguyên vẹn cả một hành trình.
