Lăng Minh Mạng - Đóa hoa kiến trúc giữa lòng Cố đô Huế

Cố đô Huế là nơi hội tụ của những công trình kiến trúc cung đình đặc sắc, đậm nét văn hóa triều Nguyễn. Trong những di sản ấy, Lăng Minh Mạng nổi bật như một điểm đến không thể bỏ qua với du khách yêu mến lịch sử và văn hóa Việt Nam. Lăng Minh Mạng, hay còn gọi là Hiếu Lăng, mang trong mình vẻ đẹp cổ kính và trầm mặc của một thời kỳ vàng son đã qua.

Lịch sử xây dựng Lăng Minh Mạng

Lăng Minh Mạng được khởi công xây dựng vào tháng 9/1840 dưới triều đại vua Minh Mạng, vị vua thứ hai của triều Nguyễn. Tuy nhiên, chỉ sau vài tháng, vua Minh Mạng lâm bệnh và băng hà vào tháng 1/1841. Con trai trưởng của ông, vua Thiệu Trị, đã kế thừa ngôi báu và tiếp tục công việc xây dựng lăng theo đúng thiết kế và ý nguyện của vua cha. 

Mãi đến năm 1843, công trình này mới được hoàn thành. Thi hài của vua Minh Mạng được chôn cất tại khu vực Bửu Thành – một không gian đầy tính nghệ thuật, với hồ Tân Nguyệt hình trăng non ôm lấy Bửu Thành hình tròn nằm ở giữa, thể hiện triết lý nhân sinh sâu sắc của người xưa.

Kiến trúc cổ kính từ thời Nguyễn 

Lăng Minh Mạng có quy mô hoành tráng với 40 công trình lớn nhỏ, bao gồm cung điện, đền miếu, đài tạ… Toàn bộ khu lăng được bố trí một cách hài hòa trong không gian thiên nhiên, với sự kết hợp giữa núi đồi, sông hồ và các khu vườn cây xanh mát, tạo nên một khung cảnh thơ mộng và tĩnh lặng. 

Đứng từ trên cao nhìn xuống, Lăng Minh Mạng mang dáng vẻ của một người đang nằm nghỉ ngơi, đầu gối lên núi Kim Phụng, chân duỗi ra ngã ba sông trước mặt, hai hồ Trừng Minh như đôi cánh tay tự nhiên. Sự kết hợp này không chỉ phản ánh tư tưởng phong thủy mà còn thể hiện tầm nhìn xa của vua Minh Mạng về một nơi yên nghỉ thanh tịnh, hòa hợp với thiên nhiên.

Đi sâu vào bên trong, Lăng Minh Mạng dần hiện ra với những công trình kiến trúc được bố trí theo trục thần đạo, tạo nên một sự cân xứng hoàn hảo. Cổng chính Đại Hồng Môn – cửa ngõ dẫn vào thế giới yên bình của vua Minh Mạng – được mở ra chỉ một lần vào ngày đưa thi hài vua vào lăng, sau đó đóng kín mãi mãi, chỉ để lại hai cổng phụ Tả Hồng Môn và Hữu Hồng Môn để đón khách. Điện Sùng Ân là nơi thờ cúng vua và hoàng hậu, với lối kiến trúc độc đáo, được trang trí bằng những bức phù điêu và câu đối tinh xảo, thể hiện sự trang nghiêm và lòng hiếu kính.

Bước qua những bậc thang đá dẫn tới Minh Lâu – một gian nhà nhỏ với hình dáng lục giác, nơi vua thường dừng chân ngắm cảnh và suy ngẫm về sự nghiệp trị vì của mình. Minh Lâu được bao quanh bởi hồ nước trong xanh và vườn cây xanh mát mang đến không gian yên bình, thoát tục, rất thích hợp cho việc nghỉ ngơi và thưởng lãm cảnh sắc thiên nhiên.

Cuối cùng là Bửu Thành – nơi an nghỉ của vua Minh Mạng, được bao bọc bởi vòng tường thành hình tròn và hồ Tân Nguyệt xung quanh. Hồ Tân Nguyệt có hình trăng non như một biểu tượng của sự trường tồn và vĩnh hằng, ôm lấy Bửu Thành ở trung tâm, như muốn bảo vệ và che chở cho vị vua trong giấc ngủ ngàn thu.

Lắng đọng từng hồi cảm xúc 

Mỗi góc Lăng Minh Mạng đều chứa đựng một vẻ đẹp riêng, từ sự sắp đặt khéo léo của các công trình kiến trúc cho đến những bức tượng linh vật chầu về phía chính điện, tất cả tạo nên một tổng thể hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Đứng trước Bửu Thành, tôi cảm nhận được một không gian yên tĩnh và linh thiêng, nơi dường như thời gian ngừng trôi, để lại những xúc cảm sâu lắng trong lòng.

Trải qua hàng thế kỷ, Lăng Minh Mạng vẫn đứng vững như một minh chứng cho tài năng kiến trúc của người Việt và là một biểu tượng văn hóa của cố đô Huế. Đến thăm Lăng Minh Mạng, không chỉ là hành trình tìm hiểu lịch sử mà còn là cơ hội để chiêm nghiệm về cuộc sống, về sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, về những giá trị vĩnh cửu mà thế hệ cha ông đã để lại.

Trải nghiệm quay lại Lăng Minh Mạng

Là một blogger du lịch đã đến rất nhiều nơi, bạn Rọt chia sẻ những cảm xúc khi đến nơi đây: “Từ lăng Tự Đức, mình di chuyển đến lăng Minh Mạng với rất nhiều năng lượng bởi những kiến trúc ở lăng Tự Đức làm mình như bị mê hoặc. Lăng Minh Mạng mình đã đi một lần cách đây 3 năm, đợt đó đi vào tháng 5 trời đầy nắng, vì thế mà cũng không đi tham quan được nhiều. Kiến trúc 2 lăng khá giống nhau, đều có những hồ nước và các tán cây xanh bao trùm, trông rất thơ và cuốn hút".

"Theo như một người em xứ Huế đã đồng hành cùng mình trong suốt những ngày ở mảnh đất “thần kinh” cho biết tất cả các lăng tẩm ở Huế đều xây dựng theo tư thế “tựa sơn, hướng thuỷ’’. Có nghĩa là mặt sau của các lăng sẽ tựa vào núi, mặt trước sẽ hướng ra sông. Nếu những ai hiểu biết về kiến trúc có thể sẽ nhận biết được điều này khi tham quan ở Huế hoặc là nhìn vào những góc ảnh từ trên cao.

Với mình, các công trình kiến trúc ở Huế đều mang những nét đẹp và giá trị riêng; có thể có các lăng sẽ có kiến trúc na ná nhau, nhưng với mình thì mỗi nơi đều là một mảnh ghép riêng tạo nên Huế, một vùng đất di sản”, nam blogger nói thêm. 

Lăng Minh Mạng không chỉ là một công trình kiến trúc tuyệt đẹp, mà còn là một phần không thể thiếu của di sản văn hóa Huế. Mỗi du khách khi đặt chân đến đây đều có cơ hội lắng đọng, cảm nhận về một thời kỳ lịch sử oanh liệt, để thêm yêu và tự hào về quê hương, đất nước. Lăng Minh Mạng là một điểm đến không chỉ để chiêm ngưỡng, mà còn để tìm lại những giá trị xưa cũ, trường tồn mãi mãi.