Mục sở thị "vương quốc của loài rắn" tại khu bảo tồn lớn nhất Nam Bộ

Được xem là trại rắn lớn nhất nhì cả nước, trại rắn Đồng Tâm (tọa lạc tại ấp Tân Thuận, xã Bình Đức, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang) hiện là khu bảo tồn bò sát, rắn và động vật quý hiếm của Việt Nam. Nói về rắn trong trí nhớ của mỗi chúng ta là loài động vật rất nguy hiểm, không ai dám đến gần. Thế nhưng phải đến khi đặt chân đến trại rắn Đồng Tâm, có thể tận mắt thấy những loài rắn nguy hiểm cùng quy trình nghiên cứu dược liệu quý để chữa bệnh bạn chắc chắn sẽ có suy nghĩ khác.

Trại rắn Đồng Tâm là khu bảo tồn thuộc Trung tâm Nuôi trồng Nghiên cứu Chế biến Dược liệu – Cục Hậu cần – Quân khu 9. Trại sở hữu hơn 400 loài rắn các loại, nhiều chủng loại rắn quý hiếm. Bên cạnh đó, một số loài động vật có nguy cơ biến mất tại Việt Nam như gấu đen, mèo rừng, ba ba vàng,... cũng được chăm sóc tại đây. 

Trại được thành lập ngày 27/10/1977 tại nơi từng là căn cứ quân sự. Ban đầu nơi đây chỉ có 3 cá thể rắn hổ đất và 5 cán bộ chăm sóc. Mục đích thành lập ban đầu để phục vụ nghiên cứu khoa học, nuôi và bảo tồn các loài rắn quý, trồng những loại cây con làm thuốc và chế biến thuốc y học dân tộc. Cùng với đó là điều trị rắn cắn cho người dân trong vùng. 

Qua thời gian, số lượng cá thể rắn nhiều lên, trại còn bảo tồn thêm các loài thú quý hiếm khác. Trại dần phát triển thành một trong những trại nuôi rắn lớn nhất Việt Nam.

Nơi đây còn có nhà bảo tàng rắn duy nhất ở Việt Nam đã được xác lập kỷ lục Guiness Việt Nam. Bảo tàng là nơi trưng bày hơn 50 mẫu rắn các loại với nhiều loài quý hiếm. Trong đó, rắn hổ mang đất và hổ mang chúa là những loại rắn độc được xếp trong sách đỏ Việt Nam cũng được chăm sóc đặc biệt tại nơi này. 

Trại rắn nuôi nhốt nhiều cá thể rắn vừa để bảo tồn, vừa để lấy nọc đáp ứng nhu cầu lĩnh vực y tế. Tại Khoa Điều trị rắn cắn nơi đây tiếp nhận và chữa trị trên 1.000 ca rắn cắn mỗi năm. Điều này biến nơi này thành xưởng sản xuất huyết thanh từ nọc rắn lớn nhất vùng đồng bằng sông Cửu Long. 

Khoa Điều trị rắn cắn của Trại rắn Đồng Tâm vào mùa mưa mỗi năm tiếp nhận và điều trị khoảng 600 – 700 ca. Vì được điều trị kịp thời bằng huyết thanh kháng nọc rắn nên hầu hết các nạn nhân bị rắn cắn đều có chuyển biến tốt, sức khỏe hồi phục nhanh chóng, không có ca tử vong. 

Vì những điểm đặc biệt trên mà trại rắn Đồng Tâm được xem như là một bảo tàng về rắn đầu tiên và lớn bậc nhất ở Việt Nam, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan, nghiên cứu. Trại rắn miễn phí tham quan cho trẻ em dưới 6 tuổi. Giá vé 30.000 đồng/người lớn, 20.000 đồng/trẻ em từ 6 - 12 tuổi. 

Du khách đến đây sẽ được quan sát cuộc sống các loài hoang dã quý hiếm, lắng nghe về sinh lý, tập quán, sự phát triển hoặc tận mắt nhìn thấy sự sinh sản tự nhiên của các loài rắn. Bên cạnh đó, khách tham quan còn có cơ hội nâng cao kiến thức khi được tìm hiểu hơn 4000 cá thể rắn các loại, từ hiền lành đến rắn kịch độc. Các cá thể rắn được nuôi thả tự do trong ba khu vực: khu vực nuôi theo kiểu đảo hồ nước, khu vực nuôi rắn độc và khu vực nuôi trăn. Ngoài ra, nếu không sợ hãi, du khách có thể tiếp xúc trực tiếp với những loài trăn hiền lành, vô hại trong khu bảo tồn. 

Hiện nay, tổng diện tích của trại rắn Đồng Tâm lên đến 12ha gồm khu vực nuôi các loài rắn quý như hổ mang chúa, hổ mang đất, rắn lục dồ, rắn hổ mèo… các khu trồng dược liệu, bệnh viện điều trị rắn cắn, phòng nghiên cứu, khu bảo tồn động vật, bảo tàng rắn…

Nuôi rắn cũng là công việc kỳ công và đầy nguy hiểm. Nhân viên phải luôn tập trung cao độ chăm sóc những chú rắn hệt như nuôi trẻ con. Yêu cầu sự tỉ mỉ và cẩn thận quan sát những dấu hiệu lạ từ loài bò sát không chân này để đảm bảo sức khỏe cho chúng, an toàn du khách và bản thân. 

Đối với loài bò sát không chân này trong tiềm thức của đa số chúng ta là rất nguy hiểm, không thể đến gần. Nhưng khi đến trại rắn Đồng Tâm chúng ta nhận ra rằng mỗi loài vật đều có nét đẹp riêng của chúng. Là rắn thì vẫn có nhiều loài rắn hiền lành, không độc… và dù có rất độc đi nữa nhưng nếu biết cách khai thác thì chúng vẫn mang lại lợi ích cho con người. Chính vì vậy, thế giới về con giáp thứ 6 này vẫn luôn là một thế giới kỳ bí mà càng tìm hiểu, khám phá chúng ta càng nhận thấy sự độc đáo, thú vị.